Aandeel in het totaal

Doelenboom

Portefeuillehouder:      S. Munnikendam

Programmadoelstelling en de rol van de gemeente

Zaanstad werkt aan een toekomstgericht, gezond en aantrekkelijk woon-, leef- en ondernemersklimaat. Het terugdringen van milieubelasting heeft hierop een positief effect. Hierdoor zijn er geen belemmeringen meer voor nieuwbouw. We verhogen de woningbouwopgave door de vaststelling van MAAK.Zaanstad met 15.000 tot 20.000 woningen.

De invoering van de Omgevingswet vraagt om een andere werkwijze. We moeten nog eerder dan nu milieu en duurzaamheid in de ruimtelijke planvorming bekijken.

Op het gebied van energie en klimaat richt Zaanstad zich op de gebouwde omgeving en het opwekken van duurzame energie. Hierdoor dalen de (woon)lasten van huishoudens en bedrijven en verbetert het comfort van woningen en gebouwen. Ook het terugbrengen van de hoeveelheid afval en het inzetten van reststromen voor hergebruik als grondstoffen dragen bij aan het comfort.

Zaanstad treedt voor de energietransitie vooral ondersteunend op en heeft een voorbeeldfunctie. Voor milieu stelt de gemeente meer kaders, en stuurt en stimuleert waar nodig. We zoeken de verbinding met de direct belanghebbenden om gezamenlijk tot een juiste aanpak te komen. De relatie met de regio wordt belangrijker. Het wordt steeds duidelijker dat het Europees en rijksbeleid over de energietransitie grote invloed heeft op de rol van de lokale overheid en regionale samenwerkingsverbanden. Een belangrijk deel van de afspraken van het nationaal Energieakkoord over de energiebesparing moet door de lokale overheid worden uitgewerkt.

1 Reduceren milieubelasting

Door de milieubelasting terug te dringen, verbetert de kwaliteit van de leefomgeving en worden belemmeringen voor woningbouw weggenomen. Voor de toename van het aantal woningen (MAAK.Zaanstad) komen verschillende functies dichter bij elkaar en de intensiteit van het verkeer neemt toe. Hierdoor kunnen omwonenden meer hinder ervaren. De gemeente zal extra inspanningen doen om de hinder terug te dringen.  

Effectindicator

Nulmeting

Realisatie
2016

Begroting
2017

Begroting
2018

Streef-
waarde

Bron

Bodem: Het aantal spoedlocaties bodemverontreiniging als percentage van het totaal aantal bodemlocaties

37% (2011)

1%

4%

1%

1%

Gemeentelijke registratie

Percentage inwoners dat ernstige hinder ondervindt van lawaai van auto’s

24% (2009)

10%

7%

10%

7%

Zaanpeiling

Percentage inwoners dat ernstige hinder ondervindt van lawaai van treinen

6% (2009)

1%

2%

2%

2%

Zaanpeiling

Percentage inwoners dat ernstige hinder ondervindt van lawaai van fabrieken

8% (2009)

4%

3%

3%

3%

Zaanpeiling

Percentage inwoners dat hinder ondervindt van geur van bedrijven (meetfrequentie van eens per vijf jaar)

-

12%

12%

12%

Gemeentelijke registratie

Om deze doelstelling te bereiken leveren we de volgende prestaties

1.1 Uitvoeren Ruimtelijke Milieuvisie

Uitvoering van het Bodemprogramma 2016-2020 moet er voor zorgen dat in Zaanstad bij het huidige gebruik van de bodem, sprake is van een bodemkwaliteit zonder onaanvaardbare risico’s voor de inwoners van de gemeente. De gemeente zal voor het saneren en beheersen van gezondheidsrisico’s bepalen hoe zij verder gaat met de aanpak van de bodemverontreiniging diffuus lood. We zullen bekijken hoe moet worden omgegaan met onaanvaardbare ecologische- en verspreidingsrisico’s in het buitengebied.

Geluid is een belangrijke factor in de waardering van de woonomgeving. Op basis van de in 2017 geactualiseerde geluidskaarten zal de gemeente het Actieprogramma Geluid voor de periode 2018-2022 opstellen. Hierin zal met name het wegverkeer veel aandacht krijgen. Zaanstad neemt deel aan diverse overlegstructuren om invloed uit te oefenen op de geluidshinder van Schiphol.  

Met de invoering van de Omgevingswet wordt milieu zoals benoemd in de Ruimtelijke Milieuvisie, geïntegreerd in de op te stellen Omgevingsvisie en Omgevingsplannen. Dit bereiden wij in 2018 voor. In het kader van de Omgevingsvisie starten wij met het integreren van ondergrondaspecten in het proces van ruimtelijke planvorming. Het toepassen van de methodiek van het Zaans Proeflokaal zetten we voort. Met de uitvoering van het geurbeleid proberen we de geurhinder terug te dringen en de leefbaarheid te verbeteren.

Uitvoeren van het bodemprogramma, waaronder de aanpak van diffuse bodemverontreiniging zoals lood, saneren of beheersen van spoedlocaties

Integreren van de ondergrond- en milieuaspecten in de Omgevingsvisie

Opstellen van het Actieplan Geluid 2018-2022

Risico’s en beheersmaatregelen

Risico

Toelichting

Beheersmaatregel

Afhankelijkheid van andere partijen

De ambities van Zaanstad kunnen niet alleen door de gemeente worden gerealiseerd. Samenwerking met verschillende partners, zoals grondeigenaren, collega-overheden, bedrijfsleven en woningcorporaties, is noodzakelijk. Deze ambities vergen investeringen.  

De risico's worden beheerst door vol in te zetten op overleg om externe partijen hun verantwoordelijkheid te laten nemen. Daarnaast zoeken we continu naar externe financieringsbronnen.

2 Zaanstad klimaatneutraal

Zaanstad streeft naar klimaatneutraliteit en daarvoor is versnelling in de CO2-reductie nodig. Onze ambitie is om zo snel mogelijk de stap naar volledig duurzame energie te zetten. Verschillende partners willen hieraan een bijdrage leveren. Bijvoorbeeld door energiebesparende maatregelen of het opwekken van duurzame energie. De gemeente maakt hiervoor ruimte en waar mogelijk passen we de regelgeving aan. Bij andere overheden dringt Zaanstad aan om deze ruimte te krijgen om zo de vraag- en aanbodkant in de verduurzaming los te krijgen.

In 2018 plukken we de vruchten van de inspanningen die zijn geleverd in 2017: ontwikkeling van het warmtenet, het warmte-transitieplan en het Zaans Energie Platform. Met MAAK.Zaanstad wil Zaanstad de kansen grijpen die de verwachte realisatie van 15.000 tot 20.000 woningen tussen nu en 2040 biedt. Bijdragen aan het klimaatneutraal maken van Zaanstad is zo’n kans. Die nieuwe woningen worden zoveel mogelijk klimaatneutraal gemaakt. Waar mogelijk worden ze aangesloten op het te realiseren warmtenet. Deze extra woningen dragen op hun beurt weer bij aan het draagvlak voor het warmtenet.

Effectindicator

Nulmeting

Realisatie
2016

Begroting
2017

Begroting
2018

Streef-
waarde

Bron

De hoeveelheid uitgestoten kton  CO₂

740 (2009)

670

655

640

0

www.energieinbeeld.nl

Aantal aansluitingen met zonne-opwekking

1.300

2.300

2.000

3.000

20.000

www.energieinbeeld.nl

Hernieuwbare elektriciteit ( % elektriciteit die is opgewekt uit wind, waterkracht, zon of biomassa.)

n.v.t. (BBV)

-

n.v.t. (BBV)

5%

n.v.t. (BBV)

Rijkswaterstaat Klimaatmonitor

Om deze doelstelling te bereiken leveren we de volgende prestaties

2.1 Uitvoeren Zaanse Energie Agenda

Naar aanleiding van de evaluatie van het klimaatprogramma is de routekaart die bij het Integraal Klimaatprogramma 2010-2020 hoort aangescherpt tot een energieprogramma dat ruimte en inspiratie geeft. Zo faciliteert de gemeente Zaanstad inwoners en ondernemers maximaal in de realisatie van hun ambities. Energiereductie, duurzame energieproductie en innovatie/hergebruik blijven de pijlers waarlangs Zaanstad werkt.

Op basis van de raadsmotie tot versnelling van de CO2-reductie is begin 2016 een plan opgesteld waarin haalbare doelen zijn gesteld. Dit plan vormt de basis voor de cijfers in de begroting. Hierbij is het streven om in 2020 een reductie van 100 kiloton CO2 te laten plaatsvinden. Einddoel is om uit te komen op 0 kiloton. Zaanstad borgt daartoe de aanpak van de Zaanse Energie Agenda, zodat na 2020 de verduurzaming met kracht wordt voortgezet.

De gemeente levert een grote bijdrage aan CO2-reductie door de kwaliteit van de bestaande woningvoorraad te verbeteren. Een andere grote bijdrage wordt gerealiseerd bij het bedrijfsleven. In de aanpak staat een structureel stimulerings- en handhavingsprogramma centraal, in samenwerking met de Omgevingsdienst.

De focus van de Zaanse Energie Agenda ligt op de gebouwde omgeving. Hierbij wordt nadrukkelijker dan voorheen gewerkt aan de markt/klantbenadering door de ontwikkeling van productmarktcombinaties voor onze burgers en bedrijven. Daarnaast blijft de inzet om woningen zonder gasaansluiting te bouwen (zie programma 4).

Door nauwere samenwerking in de Metropoolregio Amsterdam is het mogelijk om de plannen van Zaanstad op te schalen. Denk hierbij aan een regionale samenwerking van warmtenetten. Hiermee brengt de gemeente de plannen onder de aandacht bij potentiële partners en trekt Zaanstad ook samen op richting andere overheden. Te denken valt aan een lobby tot aanwijzing van het Noordzeekanaalgebied als experimenteerzone op het gebied van de energietransitie.

Zaanstad blijft in overleg met de Provincie Noord-Holland over de ontwikkeling van windmolens langs het Noordzeekanaal en wacht nieuw kabinetsbeleid op dit onderwerp af. Door zowel in de bestaande als in de nieuw te ontwikkelen gebieden geen gebruik (meer) te maken van aardgas, zoals verwoord in MAAK.Zaanstad, kunnen de nieuwe woningvoorraden  een kwalitatieve opwaardering krijgen. De Omgevingswet biedt mogelijkheden om het duurzaamheidsbeleid verder vorm te geven.

Het warmtenet in Zaanstad Noord en Zaanstad Oost doorontwikkelen

Een eigen lokaal energie handelsplatform ontwikkelen

Slimme productmarktcombinaties ontwikkelen

Inzetten op energietransitie als onderdeel van de Omgevingsvisie en plannen

Sterke regionale samenwerking op het gebied van energietransitie

Risico’s en beheersmaatregelen

Risico

Toelichting

Beheersmaatregel

Externe partijen weigeren deelname aan de Zaanse Energie Agenda

Bedrijfsleven, woningcorporaties en bewoners zien de investering op korte termijn vaak als een drempel die in hun ogen niet opweegt tegen de opbrengsten op de langere termijn

De partijen informeren over de mogelijkheden die er zijn om maatregelen te financieren en inzicht geven in de voordelen en opbrengsten van de maatregelen

Overheid legt grote verantwoordelijkheid voor de energietransitie  bij lokale overheden, met wet- en regelgeving, maar met geen of beperkte extra middelen

In de Rijks Energie Agenda wordt voorgesorteerd op een gemeentelijke regierol. In wetgeving of Rijksbudgetten is nog niet voorzien dat lokale overheden hier ook extra middelen voor krijgen.

Lobby bij het Rijk

Nieuwe landelijke wet en regelgeving leidt tot meer taken zonder financiële middelen

Naast te weinig dekking ook een capaciteitsprobleem indien nieuwe wet en regelgeving moet worden uitgevoerd

Prioriteren welke activiteiten uitvoerbaar zijn

3 Hergebruik grondstoffen

De gemeente Zaanstad wil zo veel mogelijk reststromen die ontstaan bij huishoudens en bedrijven gescheiden inzamelen, zodat ze voor hergebruik beschikbaar zijn. Door deze secundaire grondstoffen te gebruiken, wordt het gebruik van primaire grondstoffen zo veel mogelijk beperkt.

Effectindicator

Nulmeting

Realisatie
2016

Begroting
2017

Begroting
2018

Streef-
waarde

Bron

Hoeveelheid gescheiden afval als % van de totale hoeveelheid ingezameld afval

40%

45%

50%

53%

75%

Sorteeranalyses en afvalmonitor

Omvang huishoudelijk restafval kg per inwoner (nulmeting in 2014)

-

-

n.v.t. (BBV)

n.v.t. (BBV)

CBS

Om deze doelstelling te bereiken leveren we de volgende prestaties

3.1 Vaststellen en uitvoeren Grondstoffenplan

In de Inventarisatie Grondstoffenplan geeft de gemeente richting aan de doelstelling huishoudelijk afval. De doelstelling is een halvering van de hoeveelheid restafval in 2020 ten opzichte van 2013. Dit is ingegeven door de wens om milieudoelstellingen te behalen en de kosten voor afvalinzameling voor de burger onder controle te houden.

Het Uitvoeringsprogramma Grondstoffenplan omvat een vernieuwd inzamelsysteem en maatregelen om het brengen van grofvuil naar de milieustraten te promoten. Hierdoor kunnen inwoners makkelijker afval scheiden. Dit zal leiden tot een ander takenpakket voor afvalverwerker HVC. Onderdeel van het Grondstoffenplan is een nieuw ontwerp voor een grondstoffencentrum: een milieustraat  waarin de ambities van Zaanstad voor hergebruik van grondstoffen centraal staan.

Start implementatie visie HVC

Regie voeren op de dienstverleningsovereenkomst HVC

Uitvoeren van het Uitvoeringsprogramma Grondstoffenplan

3.2 Grondstoffenrotonde

Uitgangspunt van een zogenoemde circulaire economie is dat grond- en reststofstromen worden hergebruikt. Reststromen zijn producten, materialen, grondstoffen en energie die vrijkomen bij ondernemingen en productieprocessen en die binnen deze onderneming of bij dit productieproces niet meer nuttig inzetbaar zijn. Naast het besparen van grondstoffen, levert een circulaire economie ook een bijdrage aan de klimaatdoelstelling van Zaanstad omdat er minder CO2 wordt uitgestoten. Verder wordt Zaanstad op deze manier aantrekkelijker voor nieuwe bedrijvigheid op het gebied van innovatie en hergebruik van grondstoffen.

Om het hergebruik van reststromen te stimuleren, heeft Zaanstad acties bepaald die in drie Uitvoeringslijnen Circulaire Economie zijn samengebracht. Hier wordt momenteel invulling aan gegeven. De drie lijnen omvatten het faciliteren van initiatieven om kringlopen te sluiten, het inzetten op kennis, communicatie en marketing en het hergebruik van grond- en reststofstromen van de gemeente.

Samen met de regio een bijdrage leveren aan de circulaire economie

De acties uitvoeren uit de Uitvoeringslijnen Circulaire Economie

4 Dierenwelzijn

Gemeenten hebben een zorgplicht voor hulpbehoevende dieren zonder kennelijke eigenaar.

Effectindicator

Nulmeting

Realisatie
2016

Begroting
2017

Begroting
2018

Streef-
waarde

Bron

Het aandeel van de aangeboden dieren dat wordt opgevangen door het dierenasiel dan wel de vogelopvang

100%

100%

100%

100%

100%

Organisatie Dierenasiel en Vogelopvang

Om deze doelstelling te bereiken leveren we de volgende prestaties

4.1 Ondersteuning dierenasiel en vogelopvang

Zaanstad ondersteunt het dierenasiel en de vogelopvang met een financiële bijdrage conform de geldende overeenkomsten met de Stichting Dierenwelzijn en de Vogelopvang.

De gemeente voert de regie op de geldende overeenkomsten

Lasten incl. toevoegingen2018201920202021
Originele begroting 2017–202025.34425.03425.12721.702
Structurele effecten Burap0000
4474474471.197
Beginstand begroting 2018–202125.34425.03425.12721.702
378314349350
1151.2302.1823.180
-3-3-30
Totale lasten begroting 2018–202126.28127.02128.10326.429
Baten incl. toevoegingen2018201920202021
Originele begroting 2017–2020-21.931-21.885-22.032-21.349
Structurele effecten Burap0000
0000
Beginstand begroting 2018–2021-21.931-21.885-22.032-21.349
-265-206-245-249
-17000
86-1.047-1.874-2.882
Totale baten begroting 2018–2021-22.127-23.138-24.151-24.480