Aandeel in het totaal

Doelenboom

Portefeuillehouder:      R. Visscher-Noordzij, S. Munnikendam, J. Olthof

Programmadoelstelling en de rol van de gemeente

Zaanstad is een aantrekkelijke stad om in samen te leven, om je te binden en je te ontwikkelen. Het is een stad met maatschappelijke voorzieningen op maat, een sterk sociaal netwerk en een veerkrachtige maatschappelijke infrastructuur. Zaanstad biedt nadrukkelijk ruimte aan creatieve, initiatiefrijke inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners om hier vorm en inhoud aan te geven. Dit zijn belangrijke voorwaarden voor het versterken van de zelfredzaamheid en de inclusieve samenleving.

De gemeente helpt hierbij door de regels en procedures te vereenvoudigen of te verminderen en deze met gezond verstand integraal toe te passen. Dit maakt de stad aantrekkelijk voor zowel huidige en toekomstige bewoners als voor bezoekers.

Bij nieuwe samenwerkingsvormen in de wijk hoort ook een nieuwe kijk op maatschappelijke accommodaties. Combinaties van maatschappelijk en commercieel ondernemen en nieuwe vormen van beheer en eigenaarschap zijn hierbij steeds vaker van belang om die nieuwe samenwerkingsvormen optimaal te faciliteren.

1 Een aantrekkelijke culturele infrastructuur in Zaanstad

Zaanstad is een cultureel aantrekkelijke stad in de metropoolregio, waar bewoners en bezoekers genieten van het gevarieerde cultuuraanbod en de kans krijgen zich cultureel te ontplooien. Het cultuuraanbod versterkt de Zaanse identiteit en draagt bij aan een sterk cultureel imago. Bezoekers komen graag naar Zaanstad toe. Cultuur biedt ontspanning en is een van de manieren om mee te doen in de stad. Een breed cultuuraanbod is bovendien een reden om in Zaanstad te blijven of te komen wonen en draagt zo bij aan de doelstellingen van MAAK.Zaanstad.

Effectindicator

Nulmeting

Realisatie
2016

Begroting
2017

Begroting
2018

Streef-
waarde

Bron

Waarderingscijfer cultureel aanbod

6.4 (2012)

6,7

6,7

6,8

>6.6

Zaanpeiling

Ranking cultureel aantrekkelijke stad t.o.v. 50 steden

45

40

43

39

43

Atlas voor Gemeenten

Om deze doelstelling te bereiken leveren we de volgende prestaties

1.1 Ondersteunen en stimuleren van cultuur in Zaanstad

In 2018 gaat Zaanstad verder door op de vier prioriteiten: cultuur aan de basis voor ieder kind, een gevarieerde lokale culturele infrastructuur, een versterking van identiteit en imago en ruimte voor dynamiek en creativiteit.

In 2018 wordt het stimuleringsproject Cultuureducatie met Kwaliteit binnen het basisonderwijs voortgezet. Dit project vormt samen met het Cultuurmenu en het culturele aanbod in het kader van de Brede School de basis van convenantafspraken met de schoolbesturen. De Bieb levert via leesbevorderingsactiviteiten een bijdrage aan cultuureducatie. De Volksuniversiteit biedt voor volwassenen een aanvullend breed educatief pakket en wordt in 2018 geëvalueerd.

Volgens de huidige planning wordt medio 2018 de eerste paal van het Cultuurcluster geslagen. In samenwerking met Fluxus worden de organisatie, het beheer en de programmering opgepakt. Het Cultuurcluster is bedoeld als culturele ontmoetingsplek voor de hele stad. Dit vraagt tijdens het bouwproces om actieve informatie en communicatie met bewoners en lokale organisaties.

Onder voorbehoud van goedkeuring van de Zaanse raad wordt in 2018 de gemeentelijke bijdrage opgehoogd tot de landelijke norm per inwoner, zodat RTV Zaanstreek in staat is om een zo groot mogelijk bereik, van oud tot jong, te realiseren. In het najaar van 2018 besluit de raad over een verhoging van de bijdrage in 2019 en latere jaren.

Het Zaantheater viert in 2018 haar twintig jarig bestaan. Om de aantrekkelijkheid voor de komende jaren vast te houden, moet rekening worden gehouden met ontwikkelingen en de trends in de theaterwereld. Het Zaantheater richt zich op de ontwikkeling van nieuwe activiteiten, onder andere om de totaalbeleving van de bezoekers en de  horecafunctie te verbeteren.

Met betrekking tot de amateurkunst is 2018 het laatste jaar van de vierjarenperiode. In 2018 wordt uitvoering gegeven aan de evaluatie van de subsidieregeling die in najaar 2017 heeft plaatsgevonden. Indien nodig wordt de verordening aangepast, in de aanloop naar een nieuwe periode eind 2017/begin 2018.

Het Zaans Museum (inclusief de dependances Czaar Peterhuisje en Hembrug Museum) kan zich door de verhoging van de subsidie  door ontwikkelen tot een museum van regionale betekenis. Daarnaast wordt de samenwerking binnen het museumaanbod op de Zaanse Schans geïntensiveerd.
Ook is er aandacht voor het versterken van de samenwerking met musea in Amsterdam. De regionale samenwerking binnen de Metropoolregio Amsterdam is in ontwikkeling en moet vorm krijgen door afstemming van culturele voorzieningen en cultureel aanbod.

De gemeente is positief over het plan van de Vereniging De Zaansche Molen (VZM) om het molenmuseum te verplaatsen naar de Zaanse Schans. De gemeente wil hier met een eenmalige financiële bijdrage en het (gelimiteerd) beschikbaar stellen van de verkoopopbrengsten van het huidige pand aan bijdragen. In 2018 wordt de intentieovereenkomst verder uitgevoerd.

De nieuwe evenementenaanpak gaat het tweede jaar in. In de loop van 2018 kijkt de gemeente opnieuw hoe het gaat. Hierbij wordt ook eventuele deelname aan Sail 2020 meegenomen.
In 2021 is het 150 jaar geleden dat de schilder Monet in Zaandam arriveerde om een aantal typische Zaanse taferelen te schilderen. Vanwege dit feit maken we samen met de culturele organisaties en andere partners in de stad en regio Amsterdam een programma.  In 2018 geven we hieraan samen met organisaties en partners een eerste aanzet waarbij alle opties en mogelijkheden aan bod komen. De kansen om een grootschalig  programma op te zetten ter gelegenheid van het overlijden van Monet in 2026 (1926 is het sterfjaar van Monet) worden in samenwerking met de regio Amsterdam groter.

Eind 2017 is het adviesteam Beeldende Kunst & Vormgeving gestart in de nieuwe opzet. Als opvolger van de Adviescommissie Beeldende Kunst is dit team – in verbrede samenstelling - benoemd tot 2020, om de verbinding te maken met bredere beleidsdoelstellingen, onder andere op het gebied van marketing, toerisme en ruimtelijke kwaliteit. Met dit doel voor ogen wordt een plan van aanpak opgesteld.

Prestatie-indicator

Nulmeting

Realisatie
2016

Begroting
2017

Begroting
2018

Streef-
waarde

Bron

Bezoekersaantal evenementen in Zaanstad

n.v.t.

-

110.000

110.000

110.000

Verantwoording gesubsidieerde evenementen

Percentage scholen dat meedoet aan cultuureducatie met kwaliteit

30%

47%

50%

50%

50%

Fluxus

Het starten van de bouw van het Cultuurcluster

Afstemmen en samenwerken met betrekking tot het beheer, programmering en samenwerking tussen culturele partners binnen het cultuurcluster

Verstrekken jaarlijkse subsidies aan culturele instellingen, amateurkunstverenigingen, kleine culturele organisaties en activiteiten

Uitvoeren van cultuureducatie-projecten basisonderwijs (Onder Schooltijd en Brede School)

Tussentijds toetsen van evenementenaanpak

Regelmatig overleggen met de nieuwe marketingorganisatie over de marketing en promotie van evenementen

Afstemmen museale functies Zaanse Schans en faciliteren uitvoeringsovereenkomsten

Uitbreiden museale functies in samenwerking met Amsterdam(se musea)

Uitvoering geven aan de resultaten van de evaluatie van de subsidieregeling met betrekking tot de amateurkunst

Het opstellen van een plan van aanpak door het adviesteam Beeldende Kunst & Vormgeving waarin de verbinding wordt gelegd met marketing, toerisme en ruimtelijke kwaliteit

De culturele voorziening ‘De Groote Weiver’ in Krommenie vanaf 2018 toevoegen aan de basisinfrastructuur voor culturele voorzieningen met een structurele subsidie

Risico’s en beheersmaatregelen

Risico

Toelichting

Beheersmaatregel

Onvoorziene uitgaven in de ontwikkeling van het Cultuurcluster.

Exploitatie door instellingen kan duurder uitpakken dan voorzien. De verwachte opbrengsten van de verkoop van de huidige panden kan tegenvallen.

Bij de organisatie-opzet houden we rekening met het creëren van een gezamenlijk weerstandsvermogen, vanuit de verhuur van alle ruimten en catering, om tegenvallers te kunnen opvangen. We verminderen het risico door  na te denken over de eventuele herontwikkeling van de te verlaten locaties.

2 Actief burgerschap

Veel Zaankanters zijn actief betrokken bij de stad en de samenleving: zij doen mee en dragen actief bij aan hun omgeving. Er ontstaan steeds meer maatschappelijke initiatieven en activiteiten met betekenis voor de directe omgeving en de samenleving. De gemeente wil de groei, maar ook verbinding stimuleren en faciliteren. In de Zaanse samenleving is ruimte voor ontmoeting, ontplooiing en initiatief van alle bewoners. Vanuit de Visie op Vrijwillige Inzet bestaan hiervoor verschillende ondersteuningsmogelijkheden en subsidies. Betrokkenheid bij onze omgeving en ontmoeting  zijn de voorwaarden voor een inclusieve samenleving, waarin iedereen kan meedoen, op eigen wijze en naar vermogen.

Multicultureel samenleven blijft een thema in de wijken. De gemeente onderhoudt en vergroot de gezamenlijke kennis van achtergronden van bevolkingsgroepen.  Daarnaast zijn wij in gesprek met alle bevolkingsgroepen in de Zaanse samenleving, uit alle wijken en buurten en van diverse leeftijden.

Effectindicator

Nulmeting

Realisatie
2016

Begroting
2017

Begroting
2018

Streef-
waarde

Bron

Percentage Zaankanters dat zegt afgelopen jaar actief te zijn geweest om zijn buurt te verbeteren

22% (2012)

23%

25%

25%

 25%

Zaanpeiling

Percentage Zaankanters dat zegt actief te zijn als vrijwilliger

31% (2012)

34%

39%

36%

40%

Zaanpeiling

Om deze doelstelling te bereiken leveren we de volgende prestaties

2.1 Maatschappelijke initiatieven

Er zit veel kracht in de stad. In de wijken worden nieuwe coalities gesmeed, verdiept en uitgebreid. Wijkmanagers, Sociale Wijkteams, de verzelfstandigde buurthuizen, andere partners in de wijk, actieve bewoners en maatschappelijke initiatieven gaan gezamenlijk de opgaven in de wijk in kaart brengen en aanpakken. Ook andere partijen, zoals de corporaties en wijkverpleegkundigen, sluiten aan bij deze coalities.

Als gemeente willen we goed aansluiten bij wat er al is en ruimte geven voor (nieuwe) initiatieven. Zaanstad heeft en toont oprechte interesse in inwoners, ondernemers en maatschappelijke partners. We hebben vertrouwen en richten ons steeds vaker op samenwerking en verbinding. Waar nodig faciliteren we en dit maken we zo eenvoudig mogelijk. Op verschillende manieren inventariseren we aan welke ondersteuning burgers behoefte hebben bij het opstarten van een maatschappelijk initiatief. Bijvoorbeeld door de contacten die wijkmanagers hebben en via Platform aan de Zaan.

Bij het ondersteunen van maatschappelijke initiatieven staat de gemeente soms voor dilemma's. De Fronik Buurtboerderij was daar een voorbeeld van. Inmiddels is samen met Stadsherstel N.V. en de Stichting Fronik Buurtboerderij een sluitende businesscase ontwikkeld , die zorgwoningen en een ontmoetingsfunctie aan de Westzanerdijk mogelijk maakt. In 2018 continueren we de actieve begeleiding van de aanvraag van de omgevingsvergunning. Een deel van de grond inclusief de monumenten zal worden verkocht en voor het andere deel zorgt de gemeente dat de stichting Fronikbuurtboerderij de grond kan gebruiken voor het buurtinitiatief. De gemeente zal de aanvraag van de omgevingsvergunning actief begeleiden en waar nodig ondersteunen bij het leggen van verbindingen met andere initiatieven en partners in de wijk.

Vrijwilligers zijn een belangrijke kracht voor de stad. Ruim een derde van de Zaankanters zet zich vrijwillig in. Naast ‘traditionelere’ vormen van vrijwilligerswerk zetten Zaankanters zich steeds meer in andere verbanden in, bijvoorbeeld via BUUV met een klusje, via een Sociaal Wijkteam of door mee te doen aan buurtinitiatieven of groenadoptie. Er wordt een steeds groter beroep gedaan op vrijwilligers en vrijwilligerswerk moet steeds meer ‘op maat’ zijn. De scheidslijn tussen betaald werk en vrijwilligerswerk is soms onduidelijk en spanningsvol; hiervan zijn we ons bewust en dit zullen we
in het kader van de uitvoering van de Participatiewet uitwerken.

Naar aanleiding van het vastgestelde Actieplan Poelenburg en Peldersveld gaan we in 2018 op de volgende thema’s inzetten: jongeren, opvoeding/onderwijs, taal, armoede/schulden, werk/participatie en als laatste vuil. Het slagen van dit actieplan hangt voor een groot deel af van het komen tot een andere samenstelling van de wijk en de aanpak van ondermijnende criminaliteit. Een van de belangrijke uitgangspunten van het Actieplan is om samen met de relevante partners en wijkbewoners een analyse te maken van de huidige situatie. Hierbij kijken we wat goed gaat en wat minder goed gaat. Vervolgens bepalen we gezamenlijk wat nodig is om verbeteringen tot stand te brengen. Het doel is om het taalniveau van kinderen te versterken en ouders meer te betrekken bij de opvoeding van hun kinderen. Ook wordt ingezet op taalles voor volwassenen. Daarnaast willen we de wijk schoner maken. Wijkbewoners moeten hun afval op een goede manier kunnen aanbieden. Ook moet goede communicatie plaatsvinden over de vuilregels en moet er zichtbare handhaving zijn als mensen dan nog steeds hun afval niet op juiste wijze aanbieden. Het doel rondom de opgave Jongeren is om de talenten van jongeren maximaal te ontplooien. De gemeente voert in 2017 gesprekken met corporaties (Parteon, ZVH en Rochdale) om te onderzoeken hoe we de homogene bevolkingssamenstelling in delen van de wijken Poelenburg en Peldersveld kunnen doorbreken. In 2018 geven we concrete invulling aan de maatregelen die corporaties de mogelijkheid geven om meer diversiteit in bevolkingsopbouw tot stand te brengen.

Stimuleren dat inwoners onderling en met ambtenaren in gesprek gaan, bijvoorbeeld via een City Challenge

Wijkmanagers zetten hun netwerk, expertise en het stimuleringsbudget in voor wijkinitiatieven

Uitvoeren vernieuwde subsidieregeling Vrijwilligersactiviteiten en herdenkingsactiviteiten

Verder uitvoeren van de Visie op Vrijwillige Inzet

Uitvoeren van de nieuwe opzet vrijwilligerswaardering

Onderzoeken van de mogelijkheden van 'Right to Challenge', waarbij burgers de gemeente uitdagen om een gemeentelijke taak over te nemen

Het aanbieden van VVE in Poelenburg en Peldersveld aan kinderen vanaf 2 jaar met een Peuterplaatsindicatie voor 4 dagdelen in de week. Indien nodig volgen de ouders ook taalles

Uitvoering geven aan Actieplan Poelenburg en Peldersveld

Risico’s en beheersmaatregelen

Risico

Toelichting

Beheersmaatregel

De inzet van vrijwilligers kan in gevaar komen doordat zij grote druk ervaren in hun taken.

Organisaties voeren hun taken met steeds meer inzet van vrijwilligers uit. De kwaliteit van het werk van de vrijwilligers is van groot belang voor het resultaat. Dit brengt ook druk mee voor vrijwilligers. Indien deze druk te hoog wordt is de kans op uitval van vrijwilligers aanwezig en kunnen maatschappelijke ondersteuning en oplossingen tekort schieten.

Vergroten en versterken van toegankelijk en gemakkelijk te vinden ondersteuning aan vrijwilligers. De behoefte van vrijwilligers is hiervoor leidend.

Toekomstbestendigheid Actieplan Poelenburg en Peldersveld.

De problematiek is taai en kent helaas geen makkelijke oplossing. Zo kunnen er problemen ontstaan met betrekking tot budget, waarbij in sommige situaties extra budget nodig is. Ook is nauwe samenwerking met de partners nodig en kan wantrouwen vanuit de gemeenschap zorgen voor stagnering.

Om de wijken structureel en duurzaam te verbeteren is een intensieve aanpak voor de lange termijn nodig. Zo is het nodig om samen met de partners een analyse maken en een aanpak opstellen en zichtbaar zijn in de wijk. Ook is het nodig dat er helder wordt gecommuniceerd wat er wordt gedaan.

2.2 Multicultureel samenleven

In Zaanstad leven veel mensen van verschillende culturen met elkaar samen. De gemeente werkt actief aan het opbouwen en onderhouden van relaties met relevante personen, groeperingen en organisaties. Hierbij zoeken we naar samenwerkingsvormen die passen bij de actuele vraagstukken. Er ligt in 2018 een thema agenda voor dit onderwerp, waarbij de focus ligt op verbinding tussen bevolkingsgroepen. Dit is in lijn met de toezegging die is gedaan bij de behandeling van de motie 'formatie multiculturele samenleving'.

Het vluchtelingenvraagstuk blijft een maatschappelijke opgave waar Zaanstad zich verantwoordelijk voor voelt. Voor 2018 ligt de focus op verdere implementatie van de integrale aanpak, zoals vastgesteld in het uitvoeringsprogramma. Er wordt ingezet op de thema’s integratie, participatie, huisvesting, onderwijs, veiligheid en zorg.

Met de opvang van asielzoekers is een groot aantal vrijwilligers en maatschappelijke organisaties opgestaan. Zij hebben veel verschillende initiatieven ontplooid  om vluchtelingen een warm welkom te heten en zich thuis te laten voelen. Deze initiatieven blijft de gemeente stimuleren en faciliteren.

Relaties opbouwen en onderhouden met relevante organisaties en groeperingen

Het opstellen en uitvoeren van de thema-agenda die in de motie 'formatie multiculturele samenleving' is gevraagd. Hierin komt een focus op verbinding tussen bevolkingsgroepen in de breedste zin van het woord

Het organiseren van een vorm van netwerkoverleg met zoveel mogelijk organisaties uit het multiculturele speelveld, waaronder kerken en moskeeën. De vorm en inhoud van dit overleg wordt nog bepaald, naar wens van het netwerk

Een verdiepingsslag aanbrengen in het netwerk rondom de Turks Nederlandse gemeenschap samen met de Expertise Unit Stabiliteit van het ministerie van SZW

Uitvoeren wettelijke taakstelling voor huisvesting van vergunninghouders

Uitvoeren van het vastgestelde beleid en bijbehorende uitvoeringsprogramma gericht op de integratie van vluchtelingen

Risico’s en beheersmaatregelen

Risico

Toelichting

Beheersmaatregel

Het - op basis van multiculturele verscheidenheid - ontstaan van maatschappelijke onrust.

In Zaanstad wonen diverse bevolkingsgroepen. Er is een grote diversiteit in o.a. etniciteit, religie en politieke voorkeur. Vaak gaat dit prima samen, maar soms leidt dit tot spanning.

In geval van spanningen schakelen met betrokken partijen uit het netwerk en inspelen op wat er nodig is.

Niet realiseren van de wettelijke taakstelling vergunninghouders.

Een substantieel deel van de beschikbare middelen wordt volgens het principe geld volgt vergunninghouder uitgekeerd. Het risico bestaat dat bij het niet halen van de taakstelling een deel van de (vaste) kosten niet kan worden gedekt. In het uiterste geval kan Gedeputeerde Staten het besluit nemen de taakstelling uit te voeren op kosten van de gemeente

In blijven zetten op innovatieve huisvestingsvormen en de realisering van de taakstelling op de voet blijven volgen

3 Ruimte voor bewoners

Een maatschappelijke infrastructuur van ontmoetingsplaatsen voor buurtbewoners is een noodzakelijke voorwaarde om elkaar te ontmoeten en samen activiteiten te ontplooien. Dit geldt in het bijzonder in het geval van jeugd en/of kwetsbare ouderen. Deze ontmoetingsplaatsen zijn bij voorkeur laagdrempelig, zelfstandig en door actieve bewoners bestuurd.

Effectindicator

Nulmeting

Realisatie
2016

Begroting
2017

Begroting
2018

Streef-
waarde

Bron

Aantal Sociaal Wijkteam-gebieden waar ten minste één zelfstandige, door bewoners gerunde ontmoetingsplaats is gerealiseerd

4

11

11

11

Tenminste 11

Gemeentelijke registratie

Percentage mensen dat  regelmatig gebruik maakt van de ontmoetingsfunctie in de buurt

n.v.t.

20%

24%

24%

26%

Zaanpeiling

Om deze doelstelling te bereiken leveren we de volgende prestaties

3.1 Verzelfstandiging buurthuizen

Wij stimuleren, faciliteren en ondersteunen, op maat, het verzelfstandigingsproces van buurthuisinitiatieven en bewoners die hierbij vanuit gemeenschappelijke verantwoordelijkheid een rol willen spelen. Wij streven naar het in stand houden van ten minste één laagdrempelige en zelfstandige door bewoners bestuurde voorziening met gezonde exploitatie per Sociaal Wijkteamgebied. De mate waarin ondersteuning plaatsvindt, is afhankelijk van de situatie per wijk of per buurthuis. Als uitvloeisel van de brede evaluatie die in 2017 is uitgevoerd, worden buurthuizen aanvullend ondersteund om de basis verder op orde te krijgen en (nog) beter toe te komen aan maatschappelijke activiteiten.

Contact onderhouden met bewoners die zich inzetten voor een buurthuisfunctie in de wijk en het bieden van ondersteuning op maat (financieel, kennis, in natura)

Investeren in de relatie tussen buurthuizen, Sociale Wijkteams, (sociale) ondernemers, maatschappelijke kracht en initiatieven

Bieden van een financiële ondersteuningsregeling op maat om te waarborgen dat in alle Sociale Wijkteam-gebieden een door bewoners bestuurde buurthuisfunctie beschikbaar blijft

Uitvoering te geven aan de maatregelen en voorstellen uit de brede buurthuisevaluatie én aan de motie buurthuizen die bij de kadernota 2018 is aangenomen

Nader onderzoek doen en vervolgstappen zetten om de huisvesting van de buurthuisfunctie in Poelenburg te verbeteren

Inzetten op het opnieuw verzelfstandigen van de buurthuisfunctie in Poelenburg

Risico’s en beheersmaatregelen

Risico

Toelichting

Beheersmaatregel

Wegvallen van de buurthuisfunctie in een Sociaal Wijkteam-gebied

Door diverse oorzaken, zoals een te zware belasting van vrijwilligers,, onvoldoende bestuurskracht en/of ongezonde exploitatie, zou een buurthuis kunnen ‘omvallen’. Hierdoor zou de buurthuisfunctie voor een bepaald Sociaal Wijkteamgebied kunnen wegvallen. Dan mist het Sociaal Wijkteam een belangrijk instrument om specifieke groepen in de wijk te bereiken of vraagstukken te signaleren.

Wijkmanagers houden contact met de buurthuizen. Waar nodig wordt een helpende hand geboden. Dit betreft maatwerk, specifiek afgestemd op behoefte en situatie. De ondersteuningsregeling voor de buurthuizen en de extra middelen die in 2018 beschikbaar zijn bieden mogelijkheden hiertoe.

4 Toegang & aansluiting onderwijs

Onderwijs is het fundament van onze maatschappij. Met onderwijs bouwen wij onder andere aan bestaanszekerheid, welvaart en welzijn. Maar ook aan actief burgerschap en brede maatschappelijke participatie. Het onderwijs in Zaanstad is voor iedereen toegankelijk. De school is een plek waar leerlingen zich ontplooien, waar wordt geleerd en geoefend en waar kinderen leren omgaan met verschillen. Kinderen en jongeren kunnen er hun talenten ontwikkelen en een passend opleidingsniveau behalen. Waar nodig bieden wij jongeren maatwerk. Daarnaast is onderwijshuisvesting een belangrijke taak van de gemeente die maximaal bijdraagt aan de onderwijsambities.

Gemeente en onderwijs nemen samen de verantwoordelijkheid op zich om de educatie en ontwikkeling van kinderen mogelijk te maken. Daarvoor zijn met het vaststellen van de Onderwijsagenda voor 2015-2018 op acht thema’s afspraken gemaakt tussen de schoolbesturen en de gemeenten Zaanstad, Oostzaan en Wormerland:
1.   Doorontwikkeling van integrale kindcentra
2.   Onderwijsachterstandenbeleid
3.   Meer leerlingen in havo en vwo
4.   Onderwijs en economische ontwikkeling
5.   Onderwijs en zorg
6.   Gezonde levensstijl en gezonde school
7.   Veiligheid in en om de school
8.   Betrokken samenleving en burgerverantwoordelijkheid

De onderwijsagenda wordt in 2018 geëvalueerd. Op basis van de evaluatie en landelijke en regionale ontwikkelingen komt er een nieuwe agenda voor de periode 2019-2022.

Effectindicator

Nulmeting

Realisatie
2016

Begroting
2017

Begroting
2018

Streef-
waarde

Bron

Aandeel schooladviezen basisschool havo/vwo als percentage van totaal aantal schooladviezen

n.v.t.

41%

37%

42%

38%

DUO

Absoluut verzuim (per 1000 leerlingen)

n.v.t

1,3%

-

n.v.t. (BBV)

-

DUO

Relatief verzuim (per 1000 leerlingen)

n.v.t.

38,8%

-

n.v.t. (BBV)

-

DUO

Vroegtijdige schoolverlaters zonder startkwalificatie (VSV'ers)

3,6% (2012)

2,0%

-

2,0%

-

DUO

Achterstandsleerlingen (% 4 t/m 12 jarigen)

13,5% (2012)

11,2%

-

-

-

Verwey-Jonker Instituut - Kinderen in Tel

Om deze doelstelling te bereiken leveren we de volgende prestaties

4.1 Onderwijsklimaat

Zaanstad maakt zich sterk voor adequate huisvesting voor het primair en het voortgezet onderwijs. Zowel in het primair als het voorgezet onderwijs doen zich de nodige ontwikkelingen voor. Voor het primair onderwijs vormt het Integraal Huisvestingsplan (IHP) de leidraad. Het IHP is een flexibel programma waarbij ingespeeld kan worden op veranderende omstandigheden die nopen tot aanpassingen in de huisvesting. Een deel van het budget is doorgeschoven naar 2018 door een langere doorlooptijd dan verwacht. In het IHP heeft de gemeente, aanvullend op de wettelijke eisen, een uitgesproken ambitie als het gaat om het realiseren van kwalitatief goede (frisse) en duurzame onderwijshuisvesting op de juiste plek in de stad, waar mogelijk in de vorm van een Integraal Kindcentrum (IKC). Een IKC richt zich op de doorlopende leerlijn van 0 tot 13 jaar en biedt onderwijs, peuterspeelzaalwerk, kinderopvang, vrijetijdsbesteding (sport, cultuur) en zorg geïntegreerd aan. Op verzoek van de gemeente werken schoolbesturen en opvangorganisaties voor begin 2018 aan een masterplan voor IKC-ontwikkeling, om tot een goed aanbod en spreiding te komen van kindvoorzieningen (peuterspelen, kinderdagopvang en buitenschoolse opvang) in relatie tot het onderwijs. In het masterplan wordt op basis van kwaliteit, bereikbaarheid en doelmatigheid voor de stad als geheel in kaart gebracht welke IKC-voorzieningen moeten worden gerealiseerd, uitgebouwd of juist gestopt.

De noodzaak neemt sterk toe om scholen energie- (of zelfs klimaat-)neutraal te bouwen. Zaanstad pakt dit actief op. Zo is besloten om extra te investeren in de nieuwbouw van basisschool De Toermalijn (energieneutraal) en IKC Kreekrijk (klimaatneutraal). Ook onderzoeken we, in navolging van de motie 17 met betrekking tot het locatieonderzoek nieuwbouw de Toermalijn in Wormerveer (d.d. 11 februari 2016), samen met de schoolbesturen hoe we een slag kunnen maken in de bestaande onderwijshuisvesting.

Partijen werken aan een ‘Vervolg IHP’ met een doorkijkje naar de (nabije) toekomst van de onderwijshuisvesting. De gevolgen van MAAK.Zaanstad spelen hierbij een belangrijke rol. Ook met de schoolbesturen uit het voortgezet onderwijs zetten we stappen om te komen tot een strategische visie: de ‘Agenda Onderwijshuisvesting’. Voor deze visie geldt dat we de verschillende ontwikkelingen, waaronder op het onderwijskundige gebied (toename havo/vwo leerlingen en verschuiving binnen het vmbo onderwijs), duurzaamheid en woningbouwplannen meenemen.

Prestatie-indicator

Nulmeting

Realisatie
2016

Begroting
2017

Begroting
2018

Streef-
waarde

Bron

Het percentage van de IHP-projecten dat is aanbesteed en door bouwheer in uitvoering is gebracht of gereed is in 2017.

0%

53%

90%

65%

100%

Gemeentelijke registratie

Uitvoeren en halfjaarlijks actualiseren van het IHP

Samen met de schoolbesturen PO komen tot een 'Vervolg IHP'

Samen met de schoolbesturen VO komen tot een strategische visie: 'Agenda Onderwijshuisvesting'

Risico’s en beheersmaatregelen

Risico

Toelichting

Beheersmaatregel

Vertraging in de realisatie.

Discussies en/of aanpassingen in kaders kunnen leiden tot vertraging door extra tijd voor inpassing en extra kosten.

Vroegtijdig omgeving betrekken in plannen, zodat kaders in vroeg stadium helder zijn.

4.2 Goede aansluiting

Wij bevorderen een goede aansluiting tussen de verschillende onderwijsvormen. Daarbij investeren we in een verdere ontwikkeling van Integrale Kindcentra, waarbij opvang, onderwijs en andere partners samen werken aan brede ontwikkeling van kinderen in een doorgaande lijn. Waar nodig stimuleren we daarbij op vroege leeftijd taalontwikkeling, zodat kinderen zoveel mogelijk zonder achterstand hun schoolcarrière kunnen vervolgen. Daarvoor stellen we in 2018 een nieuw beleidskader voor onderwijsachterstanden op.

Ook voor jongeren die op een ander vlak ondersteuning nodig hebben in hun leer- en ontwikkelproces streven we naar een optimale samenwerking. Op grond van de Jeugdwet en de Wet Passend Onderwijs hebben we samen de plicht om deze kinderen en jongeren maatwerk te bieden dat naadloos op elkaar aansluit en waarin de onderwijszorg- en jeugdhulpprofessionals samenwerken. Het uiteindelijke doel is dat zo veel mogelijk jongeren hun capaciteiten weten te benutten door onderwijs te volgen op het niveau dat zij aankunnen en dat zo min mogelijk jongeren het onderwijsproces zonder startkwalificatie verlaten. Daarvoor werken gemeente, voortgezet onderwijs en Regio College nauw samen aan voorzieningen voor loopbaan oriëntatie, coaching en begeleiding. In 2018 verbreden we daarbij de doelgroep van voortijdig schoolverlaters naar een bredere groep kwetsbare jongeren die nu tussen wal en schip dreigt te vallen. Met een gezamenlijke analyse en casuïstiek/overstap-tafels proberen we deze jongeren scherper in beeld te krijgen en beter te ondersteunen. Jongeren voor wie een startkwalificatie niet haalbaar is, kunnen we zorgvuldig naar werk – of een andere zinvolle dagbesteding – begeleiden.

Prestatie-indicator

Nulmeting

Realisatie
2016

Begroting
2017

Begroting
2018

Streef-
waarde

Bron

Percentage herplaatste jongeren van totaal aantal RMC-meldingen plus herplaatste oud-VSV’ers (school, werk, uitkering, zorg of detentie)

56% (2012)

92%

95%

95%

95%

RMC-effectrapportage

Percentage jongeren van totaalaantal RMC-meldingen dat is herplaatst op school

27% (2012)

41%

28%

42%

28%

Regionale Meld- en Coördinatiefunctie (RMC)-effectrapportage

Uitvoeren en actualiseren van de Onderwijsagenda

Evalueren nieuwe verordening leerlingvervoer

Analyseren en het organiseren van gezamenlijk overleg over casuïstiek rond kwetsbare jongeren en hun overstap binnen onderwijs

Ontwikkeling aanbrengen in verzuimaanpak primair onderwijs, in samenwerking met GGD, leerplicht en SMW

Het aanscherpen van het regionaal plan volwasseneducatie

Risico’s en beheersmaatregelen

Risico

Toelichting

Beheersmaatregel

Ontwikkeling van meer havo/vwo heeft invloed op huisvesting.

Het aantal havo/vwo-leerlingen neemt toe. Daarnaast is sprake van een harde splitsing  in huisvesting van vmbo en havo/vwo. Daardoor kampen havo en vwo met ruimtegebrek.

Gesprek met onderwijsbesturen over inzet huisvesting.

Vroegtijdige schoolverlaters vallen tussen wal en schip

De invoering van de entreeopleiding, het bindend studieadvies, het verkorten en intensiveren van de opleidingen en het aanscherpen van het referentieniveau taal en rekenen (2010) leiden mogelijk tot een hogere uitval. Jongeren van wie de inschatting is dat zij geen diploma op mbo 2-niveau halen, komen tussen wal en het schip terecht en wenden zich tot de gemeente, met oplopende jeugdwerkloosheid onder deze groep als gevolg

Voorkomen van uitval door aanscherping aanpak ongeoorloofd verzuim en ziekteverzuim op het VO.
Preventie van uitval door intensivering betrokkenheid van leerplicht op PO-scholen.
Inzet van Jongerenloket en RMC-functies en monitoring van uitval in het kader van het vernieuwde convenant ‘Aanval op de Uitval’

5 Iedereen kan sporten

Zaanstad is een sportieve stad, waar alle bewoners in de breedte kunnen sporten en hun sportieve talent kunnen ontwikkelen. Sporten is leuk en gezond, activeert en brengt mensen met diverse achtergronden bij elkaar. De gemeente faciliteert sportvoorzieningen en bewoners zorgen voor een actief verenigingsleven. Zo dragen zij zelf weer bij aan een aantrekkelijke zelf- en samenredzame stad.

Effectindicator

Nulmeting

Realisatie
2016

Begroting
2017

Begroting
2018

Streef-
waarde

Bron

Percentage inwoners van Zaanstad dat tevreden is over de sportvoorzieningen in eigen wijk

63% (2012)

56%

64%

68%

>75%

Zaanpeiling

Percentage inwoners van Zaanstad dat tevreden is over de sportvoorzieningen in Zaanstad

53% (2012)

69%

77%

77%

>77%

Zaanpeiling

Percentage inwoners van Zaanstad dat minimaal 1 keer per maand aan sport doet

61% (2012)

65%

70%

70%

70%

Zaanpeiling

Percentage huishoudens van Zaanstad waarin niet aan sport wordt gedaan

50,2% (2014)

-

-

n.v.t. (BBV)

-

RIVM

Om deze doelstelling te bereiken leveren we de volgende prestaties

5.1 Sportvoorzieningen

De gemeente verhoogt de sportparticipatie en gezondheid van de inwoners van Zaanstad, door het aanbieden van goede voorzieningen voor sport en bewegen. Het dagelijks beheer van de faciliteiten valt onder programma 4.

Prestatie-indicator

Nulmeting

Realisatie
2016

Begroting
2017

Begroting
2018

Streef-
waarde

Bron

Het percentage van de sportprojecten dat is aanbesteed en door bouwbeheer in uitvoering is gebracht of gereed is in 2018*

n.v.t.

75%

80%

100%

100%

Gemeentelijke registratie

Voorbereiden besluitvorming toekomst sporthal De Tref

Uitvoeren bestuursopdracht vlekkenplan sportaccommodaties Zaandam

Locatieonderzoek en besluit toekomst zwembad De Slag

Herijken structuur en organisatie beheer buitensportaccommodaties

*Realisatie sportaccommodatie De Kraaien

Risico’s en beheersmaatregelen

Risico

Toelichting

Beheersmaatregel

Vertraging in de realisatie.

Discussies en/of aanpassingen in kaders en/of wijzigingen in plannen kunnen leiden tot vertraging door extra tijd voor inpassing en extra kosten.

Vroegtijdig omgeving betrekken in plannen en vooronderzoek gedegen uitvoeren, zodat kaders in vroeg stadium helder zijn.

5.2 Actieve (sport)verenigingen

Zaanstad ondersteunt haar inwoners om zelf te zorgen voor een actief (sport)verenigingsleven dat bijdraagt aan bredere maatschappelijke doelstellingen, zoals gezondheid, participatie, sociale cohesie en de ontwikkeling van talent.

Sportbedrijf Zaanstad biedt namens de gemeente sportvoorzieningen tegen maatschappelijke tarieven aan. Daarnaast stimuleren combinatiefunctionarissen Sport bassisschoolleerlingen om te sporten buiten schooluren.

In 2018 willen we ervoor zorgen dat meer sportevenementen in Zaanstad worden georganiseerd.  De afgelopen jaren heeft de gemeente fors geïnvesteerd in haar sportaccommodaties voor topsport. In 2015 en 2016 is gebleken dat sportbonden en andere organisaties interesse hebben om topsportevenementen in onze accommodaties te organiseren. We willen deze organisaties ondersteunen met als doel de ontwikkeling van talent, een impuls geven aan de Zaanse topsportverenigingen en betere benutting van accommodaties. Bovendien zorgt het voor meer bezoekers aan de stad en het zijn van een aantrekkelijke stad.

Prestatie-indicator

Nulmeting

Realisatie
2016

Begroting
2017

Begroting
2018

Streef-
waarde

Bron

Het aantal sportverenigingen dat deelneemt aan de brede school-regeling

5 (2014)

23

12

23

15

Gemeentelijke registratie

Inzetten van middelen om sport voor kinderen buiten de doelgroep van Meedoen Zaanstad bereikbaar en betaalbaar te maken

Inzetten van wijkgericht sportbuurtwerk voor een zinvolle tijdsbesteding voor 12+jongeren en het (laten) organiseren van sportactiviteiten voor kinderen

Aanbieden van advies en het ondersteunen van inwoners met een beperking die willen sporten en sportverenigingen adviseren en ondersteunen om G-sport uit te voeren

Ondersteunen van sporttalenten via de Stichting Topsportfonds Zaanstad

Met voetbalverenigingen om tafel gaan om de mogelijkheden van fusies te bespreken en deze te stimuleren

Evalueren sportbeleid en ontwikkelen visie op sport

Met voetbalverenigingen om tafel gaan om de mogelijkheden van fusies te bespreken en deze te stimuleren

Risico’s en beheersmaatregelen

Risico

Toelichting

Beheersmaatregel

Vraag en aanbod matchen niet.

Risico bestaat dat gezien de behoefte, het aanbod te klein is. Omgekeerd kan het zo zijn, dat er een te lage opkomst van inwoners is bij sportstimuleringsinitiatieven.

Gemeente maakt goede prestatieafspraken met het Sportbedrijf en richt evaluatiemomenten in voor eventuele bijsturing.

Geen bereidheid of mogelijkheid tot organiseren.

Risico is dat sportverenigingen geen bereidheid en/of mogelijkheid hebben tot het organiseren van andere maatschappelijke activiteiten, vanwege tekort aan middelen en/of vrijwilligers.

Risico is dat sportverenigingen geen bereidheid en/of mogelijkheid hebben tot het organiseren van andere maatschappelijke activiteiten, vanwege tekort aan middelen en/of vrijwilligers.

Lasten incl. toevoegingen2018201920202021
Originele begroting 2017–202042.26544.53343.51942.962
Structurele effecten Burap-26-26-26-26
3.5973.5163.3154.693
Beginstand begroting 2018–202142.26544.53343.51942.962
-1.728-1.648-823-124
850950700700
2.6992.8872.7272.772
11.6612.8463.320-1.266
Totale lasten begroting 2018–202159.31853.05852.73249.711
Baten incl. toevoegingen2018201920202021
Originele begroting 2017–2020-256-1.348-275336
Structurele effecten Burap0000
-4.300-4.300-4.300-5.800
Beginstand begroting 2018–2021-256-1.348-275336
-2-2-2-2
-1.086-710-710719
-11.683-3.244-3.331-245
Totale baten begroting 2018–2021-17.326-9.605-8.619-4.992