Veiligheid en handhaving • Begroting 2018 Zaanstad

Portefeuillehouder: J. Hamming, L. Vissers-Koopman

Programmadoelstelling en de rol van de gemeente

Het programma Veiligheid en Handhaving omvat een breed takenpakket, maar de opdracht op hoofdlijnen is simpel: alle inzet moet voor inwoners en ondernemers bijdragen aan de veiligheid. Denk hierbij aan ondermijnende criminaliteit terugdringen, overtredingen opheffen, overlast verminderen, vervuiling en vernieling van de openbare ruimte tegengaan en herstellen en zorgdragen voor een vlotte en veilige doorstroming op de vaarwegen.

De gemeente richt zich hierbij vooral op operationele zaken en lost concrete situaties op het water, op straat, bij inwoners thuis of bij ondernemers op. De kaders en prioritering hiervoor volgen uit het integraal veiligheidsplan (IVP) en het handhavingsplan (HHP). Deze beleidsplannen gelden voor meerdere jaren, waarbij voor beide jaarlijks een uitvoeringsprogramma wordt gemaakt. Bij de uitvoering hanteert Zaanstad de volgende uitgangspunten:

Het is belangrijk dat inwoners en ondernemers een rol spelen in hun directe omgeving.
Preventie is een effectieve manieren om problemen te voorkomen. Waar preventie niet helpt, nemen we tijdig andere maatregelen, passend bij de ernst van de situatie.
Maatwerk is van belang. Binnen de juridische- en maatschappelijke kaders zoeken we naar passende oplossingen. Door goed overleg met alle partijen proberen we procedures te voorkomen en zorgen we voor draagvlak om tot oplossingen te komen.
Informatie stuurt ons dagelijks werk. We zoeken actief naar informatie om in beeld te hebben ‘hoe het gaat met de gemeente’ en welke interventies nodig zijn.
We halen ernstige overlastgevers uit de anonimiteit. Waar nodig hanteren we een persoonsgerichte inzet, waarbij ook de familie van de overlastgever betrokken kan worden.
We zijn alert op signalen van radicalisering of extremisme.
Structureel en intensief toezicht en handhaving leidt tot gedragsverandering.
Correct gedrag is de norm, zowel voor onszelf als voor inwoners naar medewerkers.

De gebiedsgerichte aanpak van de Czarinastraat en van de Zilverpadsteeg, Rozengracht en het Centrum wordt voortgezet totdat de overlast daar is verminderd.

Het programma Ondermijning heeft in 2017 een stevige start gemaakt met de aanpak van meerdere horecagelegenheden en garages en de netwerken die daarachter opereren. Voor 2017 en eerste helft van 2018 zet de gemeente Zaanstad met name in op de aanpak van RIEC-zaken, woonfraude en arbeidsuitbuiting, horeca en illegaal gokken en als laatste de aanpak van hennep. In 2018 bekijkt Zaanstad hoe groot de inzet op deze thema’s moet blijven en of er nieuwe onderwerpen kunnen worden toegevoegd. Daarnaast wordt binnen de gemeente aandacht besteed aan bewustwording bij alle afdelingen. Dit om duidelijk te maken hoe ondermijnende criminaliteit gebruik maakt van de gemeentelijke dienstverlening en hoe dat kan worden tegengegaan.

De aanstaande Omgevingswet en de privatisering van bouwtoezicht zullen leiden tot een verandering van het werk van toezicht en handhaving. Het Rijk stelt zich terughoudend op met betrekking tot vergunningsplichten in de Omgevingswet en geeft gemeenten meer maatwerkmogelijkheden om vergunningplichten te beperken of uit te breiden. De tendens is dat de overheid zich minder controlerend en meer dienstverlenend op zal stellen. Daarnaast wordt een groot aantal wetten en regelingen samengevoegd. Met betrekking tot de bescherming van de fysieke leefomgeving zal het accent verschuiven van vergunningverlening naar handhaving. Eerder wordt bij wet het gemeentelijke toezicht tijdens de vergunningsperiode, de periode tijdens de bouw en werkzaamheden, geprivatiseerd. Beide wetten zullen naar verwachting leiden tot een groter beroep op toezicht en handhaving en een grotere complexiteit van de casussen. Dit komt omdat:

gemeenten in de toekomst sneller vergunningen gaan afgeven (dienstverlenend en beperken van regelgeving);
de legitimiteit van bouwwerken en het voldoen aan de vergunning lastiger te beoordelen wordt (integraliteit van afweging in het vergunningsproces en samengevoegde regelgeving);
als de vergunning sneller afgegeven wordt en er tijdens de bouw getoetst gaat worden door een private partij, dan zal er vaker een beroep gedaan wordt op handhaving om achteraf de rechtmatigheid van bouwwerken te toetsen (als controle of second opinion door de overheid).
Dit heeft consequenties voor de capaciteit en benodigde competenties van medewerkers.

Wat willen we bereiken en wat gaan we daarvoor doen?

1 Sociale veiligheid 2 Fysieke veiligheid 3 Toezicht en handhaving 4 Afwikkeling scheepvaartverkeer

1 Sociale veiligheid

Inwoners van Zaanstad moeten veilig kunnen wonen, werken, recreëren en leren in de gemeente. Elke vier jaar vindt een analyse plaats over de gehele veiligheidsproblematiek. Op basis daarvan stelt de gemeente een beleidsplan en jaarlijks een uitvoeringsprogramma vast. Op basis van de Veiligheidsanalyse 2014 is het Integraal Veiligheidsplan 2015-2018 (IVP) vastgesteld. De prioriteiten hierin zijn: sociale veiligheid, fysieke veiligheid, jeugdoverlast en georganiseerde misdaad. De gemeente draagt als regisseur zorg voor een goede uitvoering van het IVP in samenwerking met partners. In 2018 loopt het huidige IVP af en zal de nieuwe gemeenteraad een nieuw veiligheidsplan vaststellen.

Sociale veiligheid is nauw verbonden met sociale vraagstukken en het tegengaan van (jeugd)overlast. Deze onderwerpen krijgen een plek in de infrastructuur van Sociale Wijkteams, Jeugdteams en de begeleiding van huishoudens via Vangnet, de structuur voor multiprobleemgezinnen en het Veiligheidshuis (zie programma 1).

Om deze doelstelling te bereiken leveren we de volgende prestaties

1.1 Uitvoering en regie Integraal Veiligheidsplan

De gemeente werkt samen met de ketenpartners aan de uitvoering van het Integraal Veiligheidsplan (IVP) en monitort de resultaten. De gemeente Zaanstad beschikt sinds 2017 over het Veiligheid Informatie Systeem, waarmee deze op 24-uurs basis inzage heeft in alle politiegegevens. Daarmee is de gemeente in staat sneller ongewenste ontwikkelingen te signaleren en maatregelen te nemen. Die werkwijze wordt vanaf 2018 verder uitgebouwd. De gemeentelijke informatiepositie is hiermee verbeterd en daarmee de regierol op veiligheidsgebied.

Zaanstad geeft prioriteit aan het verminderen van vormen van criminaliteit die een grote impact hebben op het persoonlijke leven van slachtoffers. Denk hierbij aan woninginbraak, overvallen, straatroof en geweld, waaronder huiselijk geweld en kindermishandeling. De gemeente blijft bewonersparticipatie stimuleren door middel van App-groepen, BuurtAlarm075 en deelname aan Burgernet. In Zaanstad zijn ruim 13.000 bewoners aangesloten bij Burgernet en er zijn ongeveer 90 Buurtapp-groepen. Via deze groepen kan de gemeente bewoners informeren en signalen uit de wijken ontvangen.

Het programma Ondermijning wordt in 2018 verder uitgewerkt en uitgevoerd. Samen met politie, justitie en de Belastingdienst zet de gemeente Zaanstad bestuurlijke maatregelen in als barrière tegen vormen van georganiseerde criminaliteit (verwevenheid onder- en bovenwereld).

Over het voortzetten en vervangen van het Cameratoezichtsysteem zal in 2018 een beslissing genomen worden.

Prestatie-indicator	Nulmeting	Realisatie 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Streef- waarde	Bron
Verminderen aantal incidenten sociale kwaliteit	3.883 (2013)	3.588	3.750	3700	3.700	Driehoeksmonitor
Winkeldiefstallen per 1.000 inwoners	4,0 (2015)	4,0	-		-	CBS
Geweldsmisdrijven per 1.000 inwoners	5,2 (2015)	5,2	-	-	-	CBS
Diefstallen uit woningen per 1000 inwoners	2,7 (2015)	2,8	-		-	CBS
Vernieling en beschadiging per 1.000 inwoners	6,9 (2015)	5,4	-	-	-	CBS

•		Adequaat handelen bij woonoverlast, burenruzies, overlast ten gevolge van drugs- of alcoholgebruik of van personen met een stoornis
•		Experimenteren met ketenpartners om ervoor te zorgen dat hulpverleningsinstanties eerder zicht hebben op verwarde personen. Zo kunnen zij eerder interveniëren
•		Overvaltrainingen voor ondernemers organiseren, campagnes tegen woninginbraken houden en voorlichting op scholen geven tegen straatroof. Dit doen we in het kader van Donkere Dagen Offensief en Keurmerk Veilig Ondernemen.

•		De verbinding met het Veiligheidshuis versterken door samen met ketenpartners gebruik te maken van een nieuwe methodische groepsaanpak
•		Samen met ketenpartners de aanpak van ondermijning uitvoeren en barrières tegen de georganiseerde misdaad verhogen

Bij fysieke veiligheid zijn de thema’s onder meer brandveiligheid, gevaarlijke stoffen, ad hoc incidenten in de openbare orde, brandweerzorg, (natuur)rampen, evenementveiligheid en ongelukken of calamiteiten in gebouwen of op straat.

Effectindicator	Nulmeting	Realisatie 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Streef- waarde	Bron
Crisisbeheersing is kwalitatief op orde	n.v.t.	kwalificatie 'voldoende'	Kwalificatie 'goed'	Kwalificatie 'goed'	Kwalificatie ‘goed’ (2017)	Eigen evaluatie op daadwerkelijke calamiteiten in Zaanstad en jaarlijkse systeemtest door landelijk bureau.

Om deze doelstelling te bereiken leveren we de volgende prestaties

2.1 Ramp- en crisisbestrijding

Een kwalitatief goede brandweerzorg en een professioneel voorbereide crisisorganisatie zijn van groot belang om snel en adequaat te reageren op crises, branden, calamiteiten en andere (natuur)rampen. De Veiligheidsregio Zaanstreek-Waterland (VrZW) voert op basis van de wet en de gemeenschappelijke regeling taken uit op het gebied van brandweer, meldkamer, multidisciplinaire taken, Geneeskundige Hulpverleningsorganisatie in de Regio (GHOR), bevolkingszorg en bedrijfsvoering. De gemeente Zaanstad levert een financiële bijdrage aan de VrZW. Daarnaast levert Zaanstad personeel voor de uitvoering van taken op het gebied van bevolkingszorg. De gemeenten in de VrZW zijn samen verantwoordelijk voor de voorbereiding en uitvoering van bevolkingszorg (communicatie, opvang, informeren verwanten en nafase) tijdens een crisis of calamiteit. Het werkgebied van de VrZW omvat de gemeenten Zaanstad, Waterland, Edam-Volendam, Beemster, Purmerend, Wormerland, Oostzaan en Landsmeer, en een deel van het Noordzeekanaal. De burgemeester van Zaanstad is voorzitter van de veiligheidsregio.

Prestatie-indicator	Nulmeting	Realisatie 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Streef- waarde	Bron
Percentage medewerkers gemeentelijke kolom met een rol in de crisisorganisatie dat deelneemt aan opleidings- en trainingsprogramma van de VrZW	n.v.t.	100%	100%	100%	100%	VrZW-overzichten
Evalueren van GRIP-situaties en oefeningen	n.v.t.	100%	100%	100%	100%	VrZW-overzichten

•

Deelnemen in de coördinatie van crises, zoals het leveren van personeel voor piketfuncties en deelnemen aan oefeningen

2.2 Openbare orde

De gemeente Zaanstad monitort en bewaakt de openbare orde in allerlei situaties die zich gedurende het jaar voordoen. Daarnaast zet de gemeente zich in voor de veiligheid bij (grote) evenementen. Evenementen zijn belangrijk voor de marketing en economie van Zaanstad en dragen bij aan de realisatie van verschillende Zaanse beleidsdoelen. Daarbij is veiligheid een integraal onderdeel van een evenement zoals bijvoorbeeld de Dam-tot-Damloop.

Het evenementenbeleid zal worden aangepast. Gemeentebreed komt er meer samenhang tussen het stimuleren van evenementen en het borgen van veiligheidsmaatregelen, zowel in de vergunning als tijdens het evenement.

Enkele gebieden zijn kwetsbaarder voor problemen op het gebied van overlast en openbare orde. Daarom krijgen die continu meer aandacht. Het gaat dan om bijvoorbeeld de Russische Buurt, Poelenburg, Zilverpadsteeg, Rozengracht en het Damgebied.

Prestatie-indicator	Nulmeting	Realisatie 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Streef- waarde	Bron
Percentage evenementen op de evenementenkalender met risicoklasse C t/m E, waarbij openbare orde en veiligheid een integraal onderdeel is bij vergunningsverlening	n.v.t.	100%	100%	100%	100%	Gemeentelijke registratie

•

Coördineren van veiligheid bij grote evenementen

3 Toezicht en handhaving

Handhaven is het optreden bij overtredingen van wet- en regelgeving, gericht op het vergroten van veiligheid en verminderen van overlast. Toezichthouders constateren overtredingen zelf ter plaatse, of doordat bewoners een melding doen. Bij constatering van een overtreding moet de gemeente handhavend optreden, afhankelijk van de aard van de overtreding. Uitgangspunt is dat de gemeente zoekt naar een passende oplossing in overleg met alle betrokkenen en binnen de kaders die wet- en regelgeving biedt. Op deze wijze voorkomt Zaanstad onnodige juridische procedures.

De inwoners van Zaanstad hebben een belangrijke rol bij handhaving en toezicht. Zij kunnen via meldingen misstanden kenbaar maken. Daarnaast kunnen bewoners in hun buurt een rol spelen bij het voorkomen of tegengaan van (lichtere vormen van) overlast. In buurten waar inwoners elkaar kennen en aandacht hebben voor elkaar en de leefomgeving, is de kans kleiner dat conflicten ontstaan en lossen mensen eerder de conflicten op zonder tussenkomst van de gemeente.

Op projectmatige basis houdt de gemeente sinds 2017 actief toezicht op de Czarinastraat, In deze buurt zijn vele vormen van woonoverlast en illegale onderverhuur en dat geeft problemen. In 2018 zet Zaanstad het toezicht hier voort. Op het gebied van Bouw RO houdt de gemeente alleen actief toezicht op funderingsproblematiek. Dit vanwege de grote inzet die deze werkwijze vergt. Op alle andere aspecten van Bouw RO houdt Zaanstad passief toezicht en op basis van meldingen. De resultaten van actief en gebiedsgericht toezicht houden in de Czarinastraat zijn echter dusdanig, dat moet worden overwogen om dit uit te breiden naar andere gebieden (bijvoorbeeld Burcht en omgeving) en dit structureel te organiseren.

Dit programma heeft raakvlakken met maatschappelijke voorzieningen (programma 3) en het tegengaan van overlast en verloedering (programma 6). Jaarlijks stelt de gemeente een Handhavingsprogramma vast met de prioriteiten.

Om deze doelstelling te bereiken leveren we de volgende prestaties

3.1 Het uitvoeren van het handhavingsprogramma

Het Handhavingsprogramma geeft jaarlijks een overzicht van de inzet op alle toezichts- en handhavingstaken op het gebied van kinderopvang, horeca, milieu, ruimtelijke ordening, (bestaande) bouw, monumenten, brandveiligheid, openbare ruimte en openbaar water. Door handhaving moet het aantal overtredingen door inwoners en bedrijven verminderen.

De gemeente monitort een groeiend aantal woningen met een kwetsbare fundering. Dat aantal groeit, onder meer als gevolg van rioleringswerk in oudere wijken. In 2017 zijn de mogelijkheden onderzocht om onder bestuursdwang funderingsherstel te laten doen door inwoners (zie programma 6). Sinds midden 2017 is de aanpak geïntensiveerd in samenwerking met het Gemeentelijk Adviesbureau Funderingsherstel (GAF), met name bij panden met een hoge zakkingssnelheid. In 2018 gaat Zaanstad hier mee door.

De aandacht voor horeca en voor naleving van de Drank- en Horecawet blijft onverminderd hoog. In 2017 is meermalen een horecagelegenheid gesloten vanwege ernstige of herhaalde overtredingen. Het horecatoezicht werkt ook nauw samen met het programma Ondermijning. Deze werkwijze blijft doorlopen in 2018 en de daarop volgende jaren.
De handhaving op kinderopvang is medio 2016 in overleg met de Inspectie geïntensiveerd, met name bij locaties die niet alert reageren op geconstateerde overtredingen. Daarvan zijn inmiddels de resultaten te zien. Deze werkwijze blijft de gemeente voortzetten.

Prestatie-indicator	Nulmeting	Realisatie 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Streef- waarde	Bron
Aantal controles supermarkten/slijterijen op naleving Drank- en Horecawet	120 (2014)	172	120	120	120	Gemeentelijke registratie
Aantal meldingen bouwen en RO, horeca, APV, openbare ruimte (handhaving) en parkeren	669	1.161	550	550	n.v.t.	Gemeentelijke registratie
Aantal keren dat bestuursdwang is opgelegd bij funderingsherstel	5 (2014)	1	5	5	5	Gemeentelijke registratie
Aantal gemonitorde bouwblokken m.b.t. zakkingsgedrag fundering	1.762 (2013)	3.582	4.400	4.400	4.000	Gemeentelijke registratie

•		Het handhavingsbeleid op de Omgevingswet aanpassen
•		Toezicht houden en handhaven van de Drank- en Horecawet
•		Handhaven van de kwaliteitseisen met betrekking tot peuterspeelzalen, kinderopvang en gastouders
•		Toezicht houden op veiligheid en overlast bij evenementen
•		Toezicht houden op kwetsbare funderingen en in samenwerking met het Gemeentelijk Adviesbureau Funderingsherstel bewoners stimuleren tot herstel over te gaan en daarmee een handhavingstraject te voorkomen

•		Handhaven van de Algemene Plaatselijke Verordening (APV)
•		Handhaven bij parkeeroverlast om de verkeersveiligheid te vergroten
•		Zorgen voor (brand)veilig gebruik van bouwwerken en percelen
•		Alert afhandelen van meldingen door inwoners en adequaat optreden bij incidenten

3.2 Toezicht op vaarwegen

Net als op de weg gelden op het water verkeersregels en maximumsnelheden. Bij de beroepsvaart is sprake van schaalvergroting. Grotere, langere en bredere schepen brengen hun goederen naar de bedrijven die aan de Zaan en het achterland liggen. Ook de cruise- en recreatievaart nemen toe. Het snelheidslimiet handhaven is een belangrijke manier om risico’s van aanvaringen te voorkomen. Daarnaast vermindert het risico op grote incidenten als recreatieschepen voorlichting krijgen over reddingsmaterialen en er controle is op de aanwezigheid daarvan. Om het havengebied veilig te kunnen gebruiken, is het noodzakelijk om toezicht te houden op schepen en hun ligplaats.

Prestatie-indicator	Nulmeting	Realisatie 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Streef- waarde	Bron
Aantal gecontroleerde schepen op aanwezigheid reddingsmateriaal	n.v.t.	29	75	75	75	Gemeentelijke registratie
Aantal boten dat wordt gecontroleerd en aangesproken op snelheid	n.v.t.	88	275	300	300	Gemeentelijke registratie

•

Toezicht houden en handhaven op de doorgaande vaarwegen

4 Afwikkeling scheepvaartverkeer

Bij de bediening van bruggen en sluizen zorgt Zaanstad voor een vlotte doorstroming van het scheepvaartverkeer, zonder dat dit ten koste gaat van de veiligheid.

Om deze doelstelling te bereiken leveren we de volgende prestaties

4.1 Bediening bruggen en sluizen

Prestatie-indicator	Nulmeting	Realisatie 2016	Begroting 2017	Begroting 2018	Streef- waarde	Bron
Beroepsvaart wordt binnen twee uur door de corridor Noordzeekanaal-Tapsloot begeleid	n.v.t.	98%	96%	96%	100%	Gemeentelijke registratie

•		De bruggen en sluizen zodanig bedienen, dat het scheepvaartverkeer vlot, veilig en duurzaam kan doorvaren over de Zaan en de Nauernasche Vaart. Hierbij is zo min mogelijk oponthoud voor het wegverkeer.

Lasten incl. toevoegingen	2018	2019	2020	2021
Originele begroting 2017–2020	18.928	18.788	18.810	18.798
Structurele effecten Burap	0	0	0	0
	-55	-83	-83	-83
Beginstand begroting 2018–2021	18.928	18.788	18.810	18.798
	383	385	385	385
	1.108	1.003	823	783
	0	0	0	0
Totale lasten begroting 2018–2021	20.365	20.092	19.935	19.883

Baten incl. toevoegingen	2018	2019	2020	2021
Originele begroting 2017–2020	-1.096	-1.096	-1.096	-1.096
Structurele effecten Burap	0	0	0	0
	0	0	0	0
Beginstand begroting 2018–2021	-1.096	-1.096	-1.096	-1.096
	-5	-5	-5	-5
	-400	-400	-400	-400
	0	0	0	0
Totale baten begroting 2018–2021	-1.501	-1.501	-1.501	-1.501

Saldo van baten en lasten	735	0	735	735	615	615
Mutaties reserves

Integraal veiligheidsplan	60	60	60	60	60
Apparaatslasten	675	675	675	555	555
Totaal	735	735	735	615	615

Saldo van baten en lasten	12.823	0	12.823	12.829	12.852	12.876
Mutaties reserves

Rampen	12.823	0	12.823	12.829	12.852	12.876
Totaal	12.823	0	12.823	12.829	12.852	12.876

Saldo van baten en lasten	4.356	-671	3.685	3.498	3.497	3.496
Mutaties reserves

Straattoezicht	155	-98	58	26	25	25
Gebruikstoezicht	333	-173	160	157	157	157
Apparaatslasten	3.467	0	3.467	3.315	3.315	3.315
Funderingsherstel (bestuursdwang)	400	-400	0	0	0	0
Totaal	4.356	-671	3.685	3.498	3.497	3.496

Saldo van baten en lasten	785	-829	-45	-76	-76	-76
Mutaties reserves

Nautisch beheer	24	-829	-805	-805	-805	-805
Uitvoering Nautisch Beheer	198	0	198	198	198	198
Apparaatslasten	562	0	562	530	530	530
Totaal	785	-829	-45	-76	-76	-76

Saldo van baten en lasten	978	0	978	919	919	919
Mutaties reserves

Autonome ontwikkelingen		2018	2019	2020	2021
Lagere interne rekenrente	L	-1	-1	0	0
Lagere interne rekenrente	B	0	0	0	0
Door de aanhoudend lagere rente op de geld- en kapitaalmarkten kan de interne rekenrente worden verlaagd van 3% naar 2,5%. Hiermee worden de kapitaallasten in de begroting lager waardoor minder rente aan de tarieven voor afval, riolen en begraafplaatsen doorberekend zal worden. Dit heeft een neerwaarts effect op de tarieven voor de inwoners van Zaanstad.

Besluit pre prioritair		2018	2019	2020	2021
Actieplan Poelenburg inzet VVE	L	28	0	0	0
Actieplan Poelenburg inzet VVE	B	0	0	0	0
In het raadsbesluit Actieplan Poelenburg en Peldersveld is besloten om in de wijken Poelenburg en Peldersveld vanaf 2 jaar, in plaats van 2,5 jaar, voorschools aanbod te bieden aan peuters met risico op taalachterstand. Hiervoor is € 0,2 miljoen nodig. Daarnaast wordt € 0,1 miljoen ingezet voor de inzet van extra capaciteit voor de handhaving van en voorlichting over het correct aanbieden van vuil in Poelenburg en Peldersveld.
Ondermijning	L	-83	-83	-83	-83
Ondermijning	B	0	0	0	0
De aanpak van georganiseerde criminaliteit en ondermijning is een van de vier prioriteiten uit het Integraal Veiligheidsplan 2015 – 2018. Zaanstad heeft voor criminele netwerken een gunstige ligging. Het programma Ondermijning Zaanstad sluit aan bij de landelijke aanpak ondermijning, is een randvoorwaarde voor het Actieplan Poelenburg en Peldersveld en wordt in nauwe afstemming met Amsterdam en RIEC-partners uitgevoerd.

Autonome ontwikkelingen		2018	2019	2020	2021
Actualisatie kapitaallasten	L	11	8	7	7
Actualisatie kapitaallasten	B	0	0	0	0
Actualisatie van de kapitaallasten naar aanleiding van de Meerjaren Investerings Planning 2018.
Loon-, prijs-, en subsidie-indexatie	L	373	377	378	378
Loon-, prijs-, en subsidie-indexatie	B	-5	-5	-5	-5
Voor 2018 is een prijsindex toegepast van 1,9% op de materiële budgetten. Dit is op basis van de afgegeven CPB-raming (1,6%), rekening houdend met de nacalculatie over 2017 (0,3%). Bij het bepalen van de nieuwe normbedragen voor de salarisbegroting is rekening gehouden met de afgegeven CPB-raming van 2,8%. Op de uitgaande subsidies is een indexatie toegepast van 2,7%. Dit percentage is een gemiddelde van de loon- en prijsindex volgens de verhouding 70% loon- en 30% prijsindex.

Beleidsbijstellingen		2018	2019	2020	2021
Funderingsherstel	L	400	400	400	400
Funderingsherstel	B	-400	-400	-400	-400
Gebruikstoezicht zal jaarlijks met een aantal woningen te maken krijgen waarbij funderingsherstel onder bestuursdwang moet plaatsvinden (€ 0,4 miljoen). De hiervoor gemaakte kosten onder bestuursdwang zullen bij de betreffende woningeigenaren worden teruggevorderd (-€ 0,4 miljoen). Eventuele actualisatie naar aanleiding van metingen kunnen binnen het lopende jaar tot bijstellingen leiden.
Kostenverdeling	L	671	565	385	385
Kostenverdeling	B	0	0	0	0
Met deze begrotingswijziging worden de apparaatsbaten en -lasten op de juiste wijze toegerekend aan de prestaties.
LHBT-beleid	L	40	40	40	0
LHBT-beleid	B	0	0	0	0
Het zeer wenselijk is dat activiteiten die in het teken staan van de acceptatie, emancipatie en het tegengaan van discriminatie van LHBT’ers uitgevoerd blijven worden en indien gewenst aangevuld worden met nieuwe activiteiten. Bij de begroting 2018-2021 wordt € 0,04 miljoen per jaar opgenomen voor de jaren 2018 t/m 2020 om de Regenboog activiteiten te continueren en nieuwe activiteiten mogelijk te maken. Als er subsidie van het Rijk beschikbaar komt, zal deze met de beschikbaar gestelde budgettten verrekend worden.

Herschikking		2018	2019	2020	2021
Sectoroverstijgend budget t.b.v. algemene activiteiten 2018	L	-2	-2	-2	-2
Sectoroverstijgend budget t.b.v. algemene activiteiten 2018	B	0	0	0	0
Het sectoroverstijgende budget onder directie zal aangewend worden voor de dekking van algemene activiteiten ten behoeve van de sectoren. Alle veertien sectoren dragen hier € 2.500 aan bij. Deze begrotingswijziging is saldoneutraal over de programma's 7 en 8 en de mutatie kostenverdeling.