Aandeel in het totaal

Doelenboom

Portefeuillehouder:      D. Straat

Programmadoelstelling en de rol van de gemeente

Zaanstad is een economisch dynamische stad. De gemeente wil dat alle Zaankanters werken en participeren naar vermogen en zelfstandig in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Dat kan alleen in een gezond economisch klimaat. Ondernemers en onderwijsinstellingen zijn hierin onmisbaar. Werken en leren zijn immers onlosmakelijk met elkaar verbonden. Zaanstad investeert daarom met partners in regionaal verband in ruimte voor werk, ondernemen en in een goede verbinding tussen het onderwijs en de arbeidsmarkt.

De economische bedrijvigheid van Zaanstad zit enorm in de lift. De economie trekt sterk aan en dit is terug te zien in de ontwikkelingen in de stad. Er is meer bedrijvigheid en het aantal banen groeit, Zaanstad wordt ook steeds zichtbaarder en dat is te zien in de toename van het aantal bezoekers. Veel verschillende partijen zijn aan zet om de werkgelegenheid in Zaanstad verder te laten groeien, zoals ondernemers, werknemers, onderwijs- en kennisinstellingen en overheidsorganisaties in de regio. De gemeente zorgt vooral voor het verbinden van deze partners, het faciliteren van goede initiatieven en het doen van gerichte investeringen.

We zien echter ook dat het niet iedereen lukt te profiteren van de kansen die de economische groei biedt. Hoewel de werkloosheid daalt, neemt het aantal mensen in de bijstand nog steeds toe. Het uitgangspunt van de gemeente is dat elke inwoner zelf verantwoordelijk is voor het vinden van werk, maar we zien ook dat niet iedereen hierin slaagt. Daarom gaan we deze mensen extra begeleiden, ondersteunen en stimuleren in hun zoektocht naar werk. Waar kansen liggen, gaan we zorgen dat ze gepakt kunnen worden.

Mensen die (nog) niet deel kunnen nemen aan de reguliere arbeidsmarkt, vragen we op andere wijze een bijdrage aan de stad te leveren. Samen met de gemeente Purmerend zet Zaanstad een Participatiebedrijf op. Vanaf 2018 biedt het Participatiebedrijf  mensen de mogelijkheid om zichzelf te ontwikkelen en stimuleert zij inwoners om weer aan het werk te gaan.
Als uitvoerder zijn wij verantwoordelijk voor het verstrekken van uitkeringen en handhaving. Bij de bemiddeling van werklozen door een uitzendbureau is de gemeente opdrachtgever.

In de Strategische Agenda Werkgelegenheid zijn zeven ambities gebundeld. Ze komen in dit programma aan de orde:
1.   Versterken van de economische structuur door passende vestigingsruimte aan te bieden
2.   Behoud van bestaande bedrijven en aantrekken van nieuwe bedrijven
3.   Het midden- en kleinbedrijf tot motor van de lokale economie maken
4.   Stimuleren van sociale innovatie door ondernemers
5.   Bevorderen van de aansluiting tussen onderwijs en lokale arbeidsmarkt
6.   Bemiddeling verzorgen naar werk voor werknemers die extra begeleiding nodig hebben
7.   Verbeteren van het beleid door meer kennis en inzicht

1 Aantrekkelijke stad

Zaanstad is een stad met ruimte voor ondernemers, aantrekkingskracht op bezoekers en ruimte voor groei van  werkgelegenheid. In vergelijking met andere gemeenten binnen de Metropoolregio Amsterdam (MRA), heeft Zaanstad relatief minder banen ten opzichte van de beroepsbevolking. Groei van het aantal banen draagt eraan bij dat inwoners van Zaanstad in staat zijn om zelfstandig inkomen te verwerven en hun talenten te ontplooien. De gemeente heeft extra middelen vrijgemaakt om bijstandsgerechtigden hierbij te helpen. In de Strategische Agenda Werkgelegenheid zetten we in op de ambitie 4100 extra arbeidsplaatsen te realiseren in 2020.

De gemeente schept samen met het bedrijfsleven en onderwijsorganisaties voorwaarden om (banen)groei te stimuleren. Door opgedane kennis kunnen we gerichter keuzes maken, bijvoorbeeld bij de transformatie van bedrijventerreinen. Bij een goed ondernemingsklimaat past een goed verblijfsklimaat: daarmee komt Zaanstad ook in beeld bij een groeiend aantal bezoekers en toeristen.

Sinds jaar en dag is de MRA wat betreft economische groei koploper in Nederland. Zaanstad plukt hier de vruchten van. In 2016 was de economische groei in de Zaanstreek met 3,3% zelfs de hoogste van heel Nederland. Tegelijk heeft Zaanstad de MRA ook veel te bieden. Het draagt met haar industriële basis bij aan de diversiteit van de economie in de MRA. Ook kan Zaanstad plek bieden aan bedrijven uit Amsterdam die kampen met ruimtegebrek of die een andere plek zoeken. Daarnaast draagt Zaanstad bij aan de spreiding van de toeristische druk in de regio.

Het aantrekken van de economie biedt kansen voor Zaanstad, maar het vraagt keuzes van onze organisatie over financiën en de inzet van capaciteit. Een belangrijke opgave van de gemeentelijke organisatie is het scheppen van de juiste voorwaarden voor het stimuleren en faciliteren van economische activiteiten. De Omgevingswet behelst belangrijke instrumenten, zoals het omgevingsplan om regels voor de fysieke leefomgeving te stellen. Door de Omgevingswet verkrijgen gemeenten meer bestuurlijke afwegingsruimte om regels te stellen die economische activiteiten beter faciliteren.

Effectindicator

Nulmeting

Realisatie
2016

Begroting
2017

Begroting
2018

Streef-
waarde

Bron

Werkgelegenheid

51.343

51.433

52.000

53.000

56.343

Vestigingregister

Leegstand winkelvloeroppervlakte

10,2%

9,2%

9%

7,8%

<6%

Locatus (cijfer wijzigt per kwartaal)

Leegstand bruto vloeroppervlakte kantoren

15,5%

13,7%

15,6%

12,5%

<10%

Kantorenmonitor (cijfer wijzigt per kwartaal)

Aantal toeristische bezoekers aan Zaanstad excl. Zaanse Schans

440.000

446.000

465.000

506.000

520.000

NBTC-NIPO research

Winkelpassanten Zaandam centrum

166.200

171.500

178.500

175.000

180.000

Locatus

Aantal overnachtingen

n.v.t.

239.652

-

265.000

292.000

Hotelmonitor

Bruto Gemeentelijk Product

-

-

n.v.t. (BBV)

-

Atlas voor Gemeenten

Aantal vestigingen (van bedrijven)

-

-

n.v.t. (BBV)

-

LISA

Aantal banen

-

-

n.v.t. (BBV)

-

LISA

Om deze doelstelling te bereiken leveren we de volgende prestaties

1.1 Vestigingsklimaat bedrijven

De gemeente heeft de ambitie om de werkgelegenheid in Zaanstad te vergroten. Dit doen wij door het versterken van de (economische) positie van het bestaande bedrijfsleven, in het bijzonder het midden- en kleinbedrijf (mkb), in regionaal en internationaal verband en door het aantrekken van nieuwe bedrijven en investeerders in de stad.

Zaanstad heeft met het programma MAAK.Zaanstad ambitieuze doelen gesteld. We willen meer ruimte vinden voor de woon- en werkmilieus waar de stad (plus de Metropoolregio Amsterdam) behoefte aan heeft. Op termijn voorziet de gemeente een groei richting 200.000 inwoners. Samen met de stad is gekozen voor binnenstedelijke ontwikkeling. Dat betekent groei in de bestaande stad en het transformeren van bedrijventerreinen naar gemengde woon-werkmilieus. Dit heeft effect op de ruimte voor (bepaalde typen) bedrijvigheid. Soms zullen bedrijven verplaatst moeten worden, terwijl voor andere typen bedrijven juist extra ruimte is. De monitor van Plabeka 3.0 gaat inzicht geven in de regionale ruimte voor kantoren en bedrijven.

Het in 2016 vastgestelde Acquisitieplan stuurt aan op een actieve en meer samenhangende acquisitie van (internationale) bedrijven en investeerders voor de komende jaren. Het vestigingsklimaat is een belangrijke troef om succesvol acquisitie te plegen. Voor ondernemers zijn ruimte en bereikbaarheid de belangrijkste vestigingsvoorwaarden. Fysieke ruimte wordt onder meer geboden in het Noordzeekanaalgebied. De afgelopen jaren is veel energie gestoken in het aantrekken van nieuwe bedrijven op met name Hoogtij – en in het bieden van ruimte aan verplaatsende bedrijven. Deze inspanningen beginnen nu vruchten af te werpen.  

Het Acquisitieplan voeren wij via twee sporen uit. Via het eerste spoor rollen wij voor ondernemers in de regio de rode loper uit door hen te begeleiden bij hun uitbreidings- of verplaatsingsvraag. De ervaring leert dat een groot deel van bedrijfsverplaatsingen en -uitbreidingen juist binnen de regio plaatsvindt. Als tweede spoor zetten wij in op regionale acquisitie van nieuwe (inter)nationale ondernemingen en het ondersteunen van het mkb in hun internationale ambities. Dit doen wij bijvoorbeeld door deel te nemen aan de regionale acquisitieactiviteiten die aansluiten bij de krachtige sectoren van de stad: food, logistiek, toerisme en maakindustrie. En door het mkb te ondersteunen bij hun deelname aan handelsmissies, waarbij wij onder andere onze kennis en netwerk ter beschikking stellen. Hierbij zoeken wij de kracht van samenwerking met partners in de MRA, zoals Amsterdam Trade, Amsterdam in Business, Havenbedrijf Amsterdam en Amsterdam Airport Area.

De voorgenomen groei van de werkgelegenheid kan niet zonder een florerend mkb. De trend op langere termijn is dat de omvang van de werkgelegenheid in het grootbedrijf afneemt en de omvang van de werkgelegenheid in het mkb toeneemt. Met het in 2016 vastgestelde mkb-plan zorgt de gemeente dat het voor ondernemers goed toeven is in Zaanstad, waarbij we een optimaal vestigingsklimaat nastreven en belemmeringen – binnen de wettelijke verplichtingen – zoveel mogelijk wegnemen. Door een reeks van maatregelen en een slimme profilering- en communicatiestrategie kan het mkb zich beter ontwikkelen en een grotere bijdrage leveren aan de groei van de werkgelegenheid.

Prestatie-indicator

Nulmeting

Realisatie
2016

Begroting
2017

Begroting
2018

Streef-
waarde

Bron

Functiemenging

-

-

n.v.t. (BBV)

-

LISA

Acquisitie nieuwe bedrijven

6

6

12

12

10 per jaar

Gemeentelijke registratie

Vestigingsbegeleiding

30

55

60

80

70 per jaar

Gemeentelijke registratie

Haalbaarheidsonderzoek herontwikkeling bestaande bedrijventerreinen

0

4

4

gerealiseerd

3

Gemeentelijke registratie

Verlengen bestaande Keurmerken veilig ondernemen

4

4

6

6

6

Gemeentelijke registratie

Uitvoeren van de Strategische Agenda Werkgelegenheid

Ondersteunen en faciliteren van ondernemers in de regio die hun bedrijf willen verplaatsen of uitbreiden

Uitvoeren van het Acquisitieplan en het Actieplan Midden- en Kleinbedrijf

Uitvoeren van de Transformatiestrategie bedrijventerreinen

Implementeren van de nieuwe Detailhandelsvisie

Bedrijfscontacten over vestiging of uitbreiding benutten om mogelijkheden voor toeleiding van mensen naar werk aan te kaarten.

Start gevelverbetering Westzijde

1.2 Toerisme bevorderen

Zaanstad kan met haar authentieke karakter van cultureel-industrieel verleden profiteren van de aantrekkelijkheid van Amsterdam als bestemming op de (internationale) toeristische markt. Die stad groeit uit haar jasje en is daarom actief op zoek naar mogelijkheden om toeristen beter te kunnen spreiden over de regio. Inmiddels maakt Zaanstad afspraken over het creëren van extra verblijfsaccommodaties en gezamenlijke marketing en promotie met Zaanstreek-Waterland.
Toerisme levert extra banen en dynamiek in de gemeente op. De keuze voor vestiging in een stad heeft ook te maken met beelden en gevoelens voor de omgeving. Toerisme, citymarketing en evenementen spelen hierbij een belangrijke rol. Daarom professionaliseert de gemeente door de marketingactiviteiten en promotie aan te besteden en het budget te verhogen. De Stichting Marketing Zaanstreek zal met deze nieuwe marketingopdracht de citymarketing verder doorontwikkelen en het verhaal van Zaanstad promoten vanuit de Zaanse kernkwaliteiten.

De Zaanse Schans is onze lokale toeristische magneet. Het is zaak om de groeiende stroom bezoekers langer aan onze stad/streek te binden. Met de Zaanse Schans onderzoeken wij hoe we de bezoekers beter kunnen begeleiden en het gebied toekomstbestendig kunnen maken. Daarvoor wordt een ontwikkelingsstrategie opgesteld in samenspraak met organisaties, ondernemers en bewoners op en rondom de Zaanse Schans.

Naast de Zaanse Schans hebben wij met het centrum van Zaanstad, het Hembrugterrein, de Zaan als historische verbinding en de Hotspot Wormerveer belangrijke toeristische troeven in handen. Willen wij die ten volle benutten, dan vergt dat een inspirerend verhaal met daaraan gekoppeld een kwalitatief goed toeristisch product. In de Uitvoeringsagenda Toerisme is  een goede basis gelegd voor het verbeteren  van verbindingen, bewegwijzering, verblijfsaccommodaties, kwalitatief goede horeca, arrangementen, musea en evenementen (zie programma 3). Daarmee stimuleren we niet alleen het toerisme, maar maken we onze stad ook aantrekkelijker voor onze eigen inwoners. De in 2016 geopende VVV draagt hier zichtbaar aan bij en wordt in 2018 verder geprofessionaliseerd.

Uitvoeren van de lokale Uitvoeringsagenda Toerisme Zaanstad

Met de regio uitvoering geven aan de Strategische Agenda Toerisme (MRA) tot 2020

Acquisitie van hotels, verblijfsaccommodaties en aanjagen arrangementen

Implementeren van de nieuwe afspraken rond de marketing van de Zaanstreek

Uitvoeren van het regionale programma ‘Amsterdam Bezoeken Holland Zien’, waaronder stimuleren van hotelvestiging en extra promotieactiviteiten

Starten met het opstellen van Visie op Horeca

Opstellen beleid voor fietsenverhuur en deelfietsenplan

Inzetten op het verbeteren van riviercruisefaciliteiten, dienstverlening en marketing om Zaanstad aantrekkelijker te maken voor riviercruises

Uitvoering geven aan de uitvoeringsagenda voortvloeiende uit de Waterrecreatiekaart die onderdeel is van het Groen- en Waterplan

Risico’s en beheersmaatregelen

Risico

Toelichting

Beheersmaatregel

Marktpartijen haken niet voldoende aan bij de Uitvoeringsagenda Toerisme Zaanstad.

Private partijen doen niet mee, ondanks gemeentelijke investeringen.

Met zo veel mogelijk partijen/potentiële exploitanten in gesprek gaan.

2 Iedereen aan het werk

Ondanks de economische groei, daalt het aantal uitkeringen niet. Hoewel mensen in eerste instantie zelf een baan zoeken, ligt hier ook een belangrijke opgave voor de gemeente. De gemeente ondersteunt door actief vraag en aanbod bij elkaar te brengen. Dat geldt niet alleen voor mensen in een uitkeringssituatie, maar ook voor jongeren die een leerwerkplek, werkervaringsplaats of stage zoeken. Dat geldt ook voor de nieuwe doelgroepen ‘mensen met verminderde loonwaarde’ die in het kader van de Participatiewet onder de verantwoordelijkheid van de gemeente vallen. Zo kunnen alle Zaankanters meedoen naar vermogen.

De groei van het aantal uitkeringen is onwenselijk gezien de economische en motiverende kracht die van werk uitgaat. Daar komt bij dat Zaanstad met het huidige aantal uitkeringsgerechtigden een tekort op het BUIG-budget heeft. Dat geeft extra urgentie om meer mensen naar werk te helpen en de match tussen het aanbod en de vraag te verbeteren. Met de Strategische Agenda Werkgelegenheid stimuleert de gemeente daarom economische groei en maatschappelijk rendement. In 2016 hebben we hier de koers voor bepaald en deze koers zetten we door. Zo is de integrale toegang in de wijkteams belegd en is vanaf 2018 het Participatiebedrijf open. In deze uitvoeringsorganisatie bieden we één aanpak voor de onderkant van de arbeidsmarkt. Daarmee is het een belangrijk middel om gericht te werken aan het verbeteren van de match tussen vraag en aanbod van werk.

We liggen dus op koers met het inrichten van de uitvoeringsorganisatie. Maar om het tekort op het BUIG-budget in te lopen terwijl we het systeem inrichten om de opgave structureel uit te kunnen voeren, moeten we incidenteel versnellen. Daarom is een taskforce BUIG ingericht om die projecten op te zetten waarmee we de uitstroom uit de bijstand kunnen vergroten, terwijl het Participatiebedrijf op stoom komt. De taskforce heeft ten doel om de verwachtte groei van het aantal mensen in de bijstand – wat voor de komende jaren een landelijke trend blijft – in Zaanstad minder groot te laten zijn. De taskforce heeft hiervoor extra capaciteit ter beschikking. Met deze extra capaciteit verwachten we een intensievere aanpak voor ongeveer 750 Zaankanters in de bijstand te kunnen realiseren. De inzet van deze capaciteit is flexibel en gericht. Zo geven we invulling aan motie ‘Parttimers uit de bijstand’. De insteek is hier dat we de groep mensen die parttime aan het werk is, extra aandacht geven om te onderzoeken of urenuitbreiding mogelijk is, waarmee uitstroom gerealiseerd kan worden. Daarnaast richten we ons op het verkrijgen van parttime werk als eerste stap naar uitstroom. Een andere belangrijke ingreep is dat we extra capaciteit aan casemanagement toevoegen.

Effectindicator

Nulmeting

Realisatie
2016

Begroting
2017

Begroting
2018

Streef-
waarde

Bron

Percentage netto arbeidsparticipatie

-

-

n.v.t. (BBV)

-

CBS

Om deze doelstelling te bereiken leveren we de volgende prestaties

2.1 Intensiveren en versterken relatie werkgevers

Een goede relatie met werkgevers is van groot belang, omdat zij werkgelegenheid creëren waarmee burgers zelfstandig in hun levensonderhoud kunnen voorzien. Wij zoeken werkgevers actief op en vragen hen naar vacatures, ook voor leerwerkbanen en werkervaringsplaatsen. Daarnaast hebben wij in samenwerking met regionale werkgevers het Regionaal Werkbedrijf Zaanstreek-Waterland opgericht. De gemeente neemt als werkgever zelf ook haar verantwoordelijkheid door 5% van haar personeelsbestand beschikbaar te stellen voor mensen met grote afstand tot de reguliere arbeidsmarkt.

In het kader van Social Return On Investment (SROI) zoekt Zaanstad actief contact met werkgevers door gebruik te maken van het integrale acquisitienetwerk binnen het stedelijke en maatschappelijke domein. Op dit moment wordt 77% van de aangegane SROI-verplichtingen ingevuld. Om vorm te geven aan onze opgave om meer mensen aan het werk te helpen, werken we aan een verdere  verhoging van dat percentage. Dit gaan we verhogen door opnieuw naar het ketenproces van SROI te kijken. Dat proces start bij de inkoop of aanbesteding, waar de social return verplichting wordt vastgelegd. Dat wordt gevolgd door dienstverlening om de verplichting te helpen invullen en ten slotte moet er gestuurd worden op een naleving van de gemaakte afspraken. Het geheel moet daarbij gericht en goed geadministreerd worden. Hierbij gaan we ook opnieuw bezien of het vastgestelde SROI-beleid volledige benutting van SROI in de weg staat. Door hierin samen met het bedrijfsleven op te trekken, zorgen we ervoor dat dit op een gedragen manier gebeurt. SROI is een belangrijk interactiemoment met het bedrijfsleven om een extra impuls te geven aan de doelstellingen van de gemeente. In dit geval om meer mensen die aan de kant staan te laten profiteren van de aantrekkende economische groei. Tenslotte is het van belang om een aanpak die werkt op te schalen en het rendement te vergroten. Hierbij wordt gedacht aan intensivering van de samenwerking tussen Wijkbeheer en Onderhoud en in de Metropool Regio Amsterdam.

Prestatie-indicator

Nulmeting

Realisatie
2016

Begroting
2017

Begroting
2018

Streef-
waarde

Bron

Aantal beëindigde uitkeringen wegens werkaanvaarding

337 (2012)

416

700

700

650 jaarlijks

Gemeentelijke registratie

Aantal bezochte werkgevers

n.v.t.

273

250

250

250 jaarlijks

Gemeentelijke registratie

Aantal gerealiseerde werkplekken en garantiebanen voor mensen met grote afstand tot de arbeidsmarkt in Zaanstad

n.v.t.

21

30

30

50

Gemeentelijke registratie

Aantal uitkeringen met parttime inkomsten

n.v.t.

413

600

600

500

Gemeentelijke registratie

Omvang van de SROI verplichting en het realisatievermogen van Zaanstad

n.v.t.

n.v.t.

n.v.t.

80%

n.v.t.

Gemeentelijke registratie

Actief benaderen van werkgevers, relaties onderhouden en dienstverlening verbeteren; ontzorging van werkgevers door werving, selectie en matching uit handen te nemen

Benutten van contacten met werkgevers, maatschappelijke organisaties, onderwijs en mkb om mogelijkheden te verkennen om te komen tot een Lokaal Sociaal Akkoord

Inzetten van plaatsing bevorderende instrumenten, zoals de proefplaatsing, stimuleringssubsidies, scholings-begeleidingsvouchers en omscholing, hierbij rekening houdend met de motie ‘Wegnemen kostendrempels studeren bijstandsgerechtigden’

Uitvoeren van contractuele afspraken met opdrachtnemers van de gemeente in het kader van SROI

Uitvoering geven aan moties ‘Verbetering online informatievoorziening SROI en sociaal ondernemerschap’ en ‘Social return casemanagement’ door sturing en monitoring op het SROI proces te verbeteren

Investeren in persoonlijke ontwikkeling en zelfsturing van werkzoekenden

Inzetten op meer uitstroom van mensen uit de bijstand met parttime inkomsten

Organiseren van taskforce BUIG, met inachtneming van de motie ‘Extra formatie casemanagement en nalevingscapaciteit’

Activeren van werkzoekenden aan de voorkant en voorafgaand aan instroom in de uitkering

Risico’s en beheersmaatregelen

Risico

Toelichting

Beheersmaatregel

In dienst nemen arbeidsbeperkten verloopt niet volgens plan

In het Sociaal Akkoord 2013 is een afspraak gemaakt om 125.000 mensen met een beperking bij reguliere werkgevers aan het werk te krijgen. Deze verantwoordelijkheid ligt bij de werkgevers zelf.

Marktbewerkingsplan in het Regionaal Werkbedrijf uitvoeren en ons vermogen om werkgevers te betrekken bij de maatschappelijke opgave.

2.2 Organiseren van beschut werk

Met de komst van de Participatiewet zijn de zorgtaken van de gemeente uitgebreid. Hiermee is de gemeente onder meer verantwoordelijk geworden voor de arbeidsmarkttoeleiding van mensen met een arbeidshandicap. Uit eerder opgedane ervaring blijkt dat arbeidsgehandicapten niet zomaar op een vacature te plaatsen zijn. We borgen de expertise van BaanStede en deze draagt bij aan het vergroten van de arbeidsparticipatie van Zaankanters met een grote afstand tot de arbeidsmarkt.

In de regio Zaanstreek-Waterland investeren we in een regionale samenwerking met de gemeente Purmerend. De gezamenlijke inzet is het realiseren van een voorziening die één aanpak biedt voor het verbeteren van de arbeidsparticipatie van mensen aan de onderkant van de arbeidsmarkt.
De samenwerking vanuit het programma Participatie en het Koersbesluit leidt tot oprichting van een nieuw Participatiebedrijf als vervolg op BaanStede. Dit is per 1 januari 2018 operationeel. Deze voorziening moet enerzijds een beschutte werkplek bieden voor die mensen die dat nodig hebben. Anderzijds moet het een leerwerkomgeving bieden voor die mensen die door omstandigheden lange tijd niet in staat zijn geweest om te werken en weer arbeidsritme willen opdoen. Tenslotte streven we ernaar dat deze voorziening ook in staat is om de match van vraag en aanbod op de arbeidsmarkt te verzorgen. Zo kunnen we blijven inzetten op een inclusieve arbeidsmarkt waarbij zo veel mogelijk Zaankanters in reguliere banen kunnen participeren.

In het afgelopen jaar is het bieden van een beschutte werkomgeving aan de mensen die dat nodig hebben een verplichting geworden voor gemeenten. Samen met de arbeidsmarktregio Zaanstreek-Waterland werkt Zaanstad aan de realisatie van participatieplekken voor mensen die zijn aangewezen op een beschutte werkomgeving. Dit is een omgeving waar mensen een betekenisvolle dagbesteding hebben, of waar mogelijk werken onder specifieke omstandigheden. Bij deze uitvoering leggen wij prioriteit bij het realiseren van loonvormende arbeid. Het Participatiebedrijf zal in 2018 een belangrijke plek zijn waar we invulling geven aan deze doelstelling.

Prestatie-indicator

Nulmeting

Realisatie
2016

Begroting
2017

Begroting
2018

Streef-
waarde

Bron

Realiseren van participatieplekken voor mensen die zijn aangewezen op een beschutte omgeving

n.v.t.

0

24

55

15 jaarlijks

Gemeentelijke registratie

Transitie van WSW-organisatie BaanStede heeft een integrale voorziening voor de onderkant van de arbeidsmarkt als resultaat

n.v.t.

Transitie verloopt volgens planning

Voorbereidingen treffen voor oprichting van het Participatiebedrijf

Gerealiseerd

Transitie loopt volgens planning

Rapportage BaanStede

Uitvoering geven aan de verplichting nieuw beschut werk mogelijk te maken in samenwerking met het Participatiebedrijf

In samenwerking met kwartiermaker Participatiebedrijf en de gemeente Purmerend invulling geven aan de doorontwikkeling van de dienstverlening van het participatiebedrijf

Risico’s en beheersmaatregelen

Risico

Toelichting

Beheersmaatregel

Samenwerking met de gemeente Purmerend in voorbereiding op het oprichten van het participatiebedrijf verloopt niet zoals gepland

Arbeidsmarktbeleid op het gebied van beschut werken heeft belang bij een regionale aanpak.

Gezamenlijk ontwikkelagenda opzetten met kwartiermaker Participatiebedrijf en gemeente Purmerend.

2.3 Iets terug doen voor een uitkering

Zaanstad vraagt iedereen met een uitkering daarvoor naar vermogen iets terug te doen. Voor mensen met arbeidsvermogen betekent dit, dat zij zich inzetten voor de terugkeer naar de reguliere arbeidsmarkt of dat zij de loonwaarde benutten die ze hebben. Ook mensen die (nog) niet op de reguliere arbeidsmarkt aan de slag kunnen, doen iets terug voor hun uitkering. Zij kunnen op diverse manieren maatschappelijk participeren, bijvoorbeeld in de vorm van vrijwilligerswerk, een participatieplaats, mantelzorg, dagbesteding of op de nieuwe beschutte participatieplekken. Zaanstad vindt het belangrijk om ondersteuning te bieden aan iedereen om naar eigen vermogen mee te doen in de samenleving. Samen kijken we  hoe zij die bijdrage kunnen leveren.

De belangrijkste investering die we doen is investeren in onze capaciteit om meer Zaankanters te ondersteunen bij hun persoonlijke ontwikkeling. Er is in de afgelopen twee jaar gewerkt aan een aanbod van trajecten en instrumenten dat effectief is voor de doelgroep waar we ons op richten. We constateren ook dat de capaciteit van casemanagers ontoereikend is. Zij hebben de taak om kandidaten te laten uitstromen door ze in beweging te krijgen en op de juiste trajecten te zetten. Zij kunnen de grotere doelgroep (bijna een verdubbeling ten opzichte van voor de koerswijziging) niet aan. Door te investeren in meer casemanagement kunnen we meer mensen toeleiden naar het pas ontwikkelde instrumentarium. We verwachten dat hierdoor meer mensen hun weg naar de arbeidsmarkt weer weten te vinden.
Omdat wij de prioriteit leggen bij re-integratie naar de reguliere arbeidsmarkt en omdat we uitgaan van de eigen verantwoordelijkheid van iedereen, zetten we het wettelijke instrument ‘tegenprestatie’ in Zaanstad alleen in als een sluitstuk. Wij beginnen met afspraken over re-integratie met de mensen die naar de arbeidsmarkt kunnen terugkeren. Met mensen voor wie dit (nog) niet aan de orde is, starten we met afspraken over maatschappelijke participatie. Vaardigheden leren, werkervaring opdoen, scholing en sociale activering zijn onderdeel van deze afspraken. De nadruk ligt op het vrijwillig leveren van een bijdrage aan de samenleving. Het wettelijke instrument ‘tegenprestatie’ zetten wij pas in als mensen niet uit zichzelf, naar vermogen, op een of andere wijze participeren en daarmee iets terugdoen voor hun uitkering.

Prestatie-indicator

Nulmeting

Realisatie
2016

Begroting
2017

Begroting
2018

Streef-
waarde

Bron

Aantal lopende re-integratievoorzieningen

-

-

n.v.t.

-

CBS

Aantal personen met een bijstandsuitkering en een afstand tot de arbeidsmarkt dat een zinvolle maatschappelijke participatieplaats heeft

n.v.t.

405

350

450

750 jaarlijks

Gemeentelijke registratie

Het percentage mensen waarmee afspraken zijn gemaakt over wat zij aan maatschappelijke participatie doen voor hun uitkering

n.v.t.

79%

90%

90%

90%

Gemeentelijke registratie

Uitvoeren van aanpak Sociale Wijkteams rondom de inzet van ondersteuning bij maatschappelijke participatie voor uitkeringsgerechtigden

Inzetten van ondersteuning, activering en begeleiding bij het plaatsen (vinden en behouden) van uitkeringsgerechtigden op onder andere vrijwilligerswerk, participatieplaatsen en dagbesteding

De wettelijke tegenprestatie opleggen als sluitstuk van participatie- en re-integratie-uitvoering

Risico’s en beheersmaatregelen

Risico

Toelichting

Beheersmaatregel

Verdringing van betaald werk.

De wettelijke tegenprestatie en participatieplaatsen mogen alleen onbetaald en additioneel werk betreffen.

Hiertoe voorwaarden stellen bij te sluiten overeenkomsten.

2.4 Aansluiting arbeidsmarkt en onderwijs

De jeugdwerkloosheid is hoog. Jongeren die voortijdig zonder diploma van school gaan, komen vaak niet of heel moeilijk aan het werk. Zaanstad vindt het belangrijk om starters op de arbeidsmarkt een goede start te bieden (ambitie 5 van de Strategische Agenda Werkgelegenheid). We hebben daarom extra aandacht voor de doorstroom van kwetsbare jongeren vanuit praktijkonderwijs naar werk. De dienstverlening vanuit het Jongerenloket is hierin succesvol gebleken en wordt gecontinueerd. Daarnaast kijken wij samen met scholen en werkgevers naar een betere aansluiting van onderwijs op de arbeidsmarkt en het voorkomen van voortijdig schooluitval.

Om meer mensen aan het werk te kunnen helpen, moet de match tussen vraag en aanbod tussen onderwijs, werkgevers en werknemers worden vergroot.  Hiervoor heeft de gemeente vanaf 2018 extra middelen beschikbaar gesteld. Hiermee kunnen we verschillende bijeenkomsten en evenementen (co-)financieren en op regionaal niveau een bijdrage leveren aan initiatieven op het thema Onderwijs-Arbeidsmarkt/Leven Lang Leren. Denk aan bijeenkomsten waarbij het bedrijfsleven het onderwijsveld ontmoet en inzichten geeft, zoals de Dutch Agri Food week. Daarbij gaan docenten in gesprek met ondernemers over competenties die nodig zijn binnen hun onderneming. En bijeenkomsten waarbij (toeristische) ondernemers met het middelbaar- en hoger-onderwijs de kansen verkennen voor stages. Een resultaat van de ontmoetingen is om de huidige en toekomstige werknemers klaar te stomen voor de toekomst en de werkgevers nieuwe inzichten te geven om te innoveren.

Prestatie-indicator

Nulmeting

Realisatie
2016

Begroting
2017

Begroting
2018

Streef-
waarde

Bron

Aantal geplaatste jongeren op werk, leerwerkbanen (BBL), overige scholing en werkervaringsplaats

n.v.t.

175

120

120

120 jaarlijks

Gemeentelijke registratie

Percentage werkloze jongeren

-

-

n.v.t. (BBV)

-

Verwey-Jonker instituut

Intensief samenwerken met scholen en UWV om leerlingen van de praktijkschool, Voortgezet Speciaal onderwijs en Entree-opleiding naar een duurzame werkplek te begeleiden tijdens laatste schooljaar en eerste jaar na uitstroom

Opzetten en onderhouden van een netwerk om onderwijsinstellingen en bedrijven bij elkaar te brengen

Onderhouden van het netwerk Arbeidsintegratie (Pro/VSO, gemeente, UWV) om aansluiting school en arbeidsmarkt te versterken

Monitoren van de aanvragen van scholingsbelemmeringen en aanmeldingen voor doelgroep-register, om gebruik te kunnen maken van de no-risk polis UWV en garantiebanen

Aansluiting Pro/VSO, Entree onderwijs op participatiebedrijf

Inzetten van de Leerwerkstraat op maat

Risico’s en beheersmaatregelen

Risico

Toelichting

Beheersmaatregel

Onvoldoende medewerking van werkgevers en scholen.

Voor het realiseren van leerwerkbanen en stages is samenwerking met werkgevers en scholen noodzakelijk.

Intensiveren relatie met werkgevers en scholen, goede voorlichting en ontzorgen scholen en werkgevers.

3 Een financieel vangnet voor wie dat nodig heeft

Voor wie niet zelfstandig in zijn levensonderhoud kan voorzien, is er ondersteuning op weg naar werk, participatie en inkomen. Draagvlak voor het vangnet realiseren wij door naleving te bevorderen en fraude aan te pakken.

Effectindicator

Nulmeting

Realisatie
2016

Begroting
2017

Begroting
2018

Streef-
waarde

Bron

Aantal uitkeringen december

2.820 (eind 2012)

4.226

4.300

4.233

3.800

Gemeentelijke registratie

Om deze doelstelling te bereiken leveren we de volgende prestaties

3.1 Rechtmatige inkomensverstrekking

De gemeente verstrekt een uitkering aan wie dat nodig heeft. Dat doen wij tijdig, efficiënt en met een dienstverlening die gericht is op maatwerk. Een rechtmatige inkomensverstrekking is gebaseerd op drie pijlers: een duidelijke vraagverheldering, het bevorderen van naleving bij de inwoner die een uitkering nodig heeft en een snelle signalering van onrechtmatige uitkeringssituaties. Wij investeren in het kennen van onze klanten en in informatieoverdracht. Dat doen we mede vanuit de gedachte dat iemand die zich gekend voelt, eerder geneigd is de regels na te leven. Daarom is het van belang dat deze regels vooraf helder en duidelijk zijn voor de persoon voor wie die regels gelden. Een snelle signalering van onrechtmatige uitkeringssituaties is de sluitpost van ons handhavingsbeleid. Ons streven is om onrechtmatige situaties in beeld te hebben binnen zes maanden nadat ze zijn ontstaan. Hierdoor blijven de gevolgen van de onrechtmatige situatie voor alle betrokkenen zo klein mogelijk .

Om te investeren in meer contactmomenten met meer mensen om hen in beweging te krijgen, hebben we ook een intensivering van nalevingscapaciteit nodig om de BUIG-aanpak sluitend te krijgen. Deze intensivering is tweeledig: er is extra capaciteit nodig om de naleving op de gemaakte trajectafspraken te kunnen verzorgen en we gaan extra gerichte themacontroles uitvoeren. De extra capaciteit proberen we zo flexibel mogelijk beschikbaar te hebben, waardoor de aanpak een samenspel zal zijn van ondersteuning en naleving. Hierbij zal de uitstroom naar werk altijd de voorkeur hebben boven rechtmatigheidsonderzoeken.

Prestatie-indicator

Nulmeting

Realisatie
2016

Begroting
2017

Begroting
2018

Streef-
waarde

Bron

Fraude wordt binnen zes maanden gesignaleerd

n.v.t.

95%

50%

95%

100%

Eigen registratie

Preventiequotum (verschil tussen aanvragen en toekenningen)

8,1% (2012)

10%

8%

8%

8% jaarlijks

Eigen registratie

Percentage van de uitkeringsaanvragen dat wordt afgehandeld binnen de wettelijke termijn

99% (2013)

92%

83%

95%

99% jaarlijks

Eigen registratie

Verstrekken uitkeringen

Vergroten nalevingsbereidheid door gericht te handhaven

Inzetten op preventieve handhaving door informeren en communiceren

Verbeteren lik-op-stukbeleid door afhandeling van signalen te versnellen

Lasten incl. toevoegingen2018201920202021
Originele begroting 2017–202085.87287.09887.58588.379
Structurele effecten Burap-175-175-175-175
1401.6402.048-1.066
Beginstand begroting 2018–202185.87287.09887.58588.379
-862-784-720-663
75757575
-2.826-3.933-5.531-5.981
0000
Totale lasten begroting 2018–202182.22483.92183.28380.569
Baten incl. toevoegingen2018201920202021
Originele begroting 2017–2020-61.887-63.543-64.445-64.420
Structurele effecten Burap0000
0000
Beginstand begroting 2018–2021-61.887-63.543-64.445-64.420
-4-4-4-4
6.5606.3356.5756.015
-3.961-2.573-1.140-140
Totale baten begroting 2018–2021-59.292-59.786-59.014-58.549